Links Inloggen
Naar begin van de pagina
Home

Zoeken in de bijbel

Oude Testament
Genesis
Exodus
Leviticus
Numeri
Deuteronomium
Jozua
Rechters
Ruth
1 Samuël
2 Samuël
1 Keunenks
2 Keunenks
1 Kronieken
2 Kronieken
Gebed van Manasse
Ezra
Nehemia
Tobit
Judit
Ester
1 Makkabeeërs
2 Makkabeeërs
Job
Psaalms
Spreuken
Predeker
t Hoog Laid van Laifde
Wieshaid
Wieshaid van Jezus Sirach
Jesaja
Jeremia
Kloaglaiden
Baruch
Braif van Jeremia
Ezechiël
Daniël
Aanvullens bie Daniël
Hosea
Joël
Amos
Obadja
Jona
Micha
Nahum
Habakuk
Sefanja
Haggai
Zacharia
Maleachi

Nieuwe Testament
t Evengelie volgens Matteüs
t Evengelie volgens Marcus
t Evengelie volgens Lucas
t Evengelie volgens Johannes
Handelingen van apostels
Braif aan Romaainen
Eerste braif aan Korintiërs
Twijde braif aan Korintiërs
Braif aan Galoaten
Braif aan Efezers
Braif aan Filippiërs
Braif aan Kolossers
Eerste braif aan Tessalonikers
Twijde braif aan Tessalonikers
Eerste braif aan Timoteüs
Twijde braif aan Timoteüs
Braif aan Titus
Braif aan Filemon
Braif aan Hebreeërs
Braif van Jakobus
Eerste braif van Petrus
Twijde braif van Petrus
Eerste braif van Johannes
Twijde braif van Johannes
Daarde braif van Johannes
Braif van Judas
Openboaren van Johannes

 
Handelingen van apostels 01    02    03    04    05    06    07    08    09    10    11    12    13    14    15    16    17    18    19    20    21    22    23    24    25    26    27    28   

Handelingen van apostels 01


01t Eerste verhoal dat ik schreven heb, Theofilus, ging over aal wat of Jezus doan en leerd het, van t eerste begun òf,

02aan dag tou dat e in hemel opnomen wer. Veurdat dit gebeurde, haar e aan zien apostels dij e oetkozen haar deur hillege Gaist zien opdrachten geven. 03Noa zien lieden haar e heur mennegmoal bewezen dat e leefde. Vatteg doag laank haar e zok aan heur zain loaten en heur verteld van God zien riek.

04Dou e mit heur aan toavel zat, gaf e heur opdracht, ze zollen nait oet Jeruzalem votgoan mor wachten op dat wat of de Voader beloofd haar. "Doar heb ie mie ja over heurd," zee e. 05"Johannes het ja mit wotter deupt, mor mit n dag of wat zel ie mit hillege Gaist deupt worden." 06Dijent dij bie nkander kommen wazzen, vruigen hom: "Heer, zörg ie der in dizze tied veur dat Israël weer n zulfstandeg keunenkriek wordt?" 07Hai zee tegen heur: "t Komt joe nait tou tied en gelegenhaid te waiten. Doar het de Voader beslizzen over aan zok holden. 08Mor deurdat hillege Gaist over joe komt, zel ie kracht kriegen. Ie zellen mien getugen wezen in Jeruzalem, in hail Judea en Samaria. Joa, aan t èn van wereld tou."

09Dou e dit zegd haar, ging e veur heur ogen omhoog en n wolk schoof onder hom langs, dat ze hom nait meer zain konden. 10 Dou ze nog noar hemel stoarden in tied dat e noar omhoog ging, stonden der inains twij manlu bie heur. Ze wazzen in t wit. 11 Dij spraken heur ook nog aan: "Manlu oet Galilea, woarom stoan ie doar zo noar hemel te kieken? Dizze Jezus is nou bie joe vothoald en opnomen in hemel. Op aigenste menaaier as ie hom noar hemel tou voaren zain hebben, zel e weeromkommen."

12 Dou gingen ze noar Jeruzalem weerom, van baarg òf dij Olievenbaarg hait. Dij ligt mor n èndje van Jeruzalem òf, zo wied as je op sabbat lopen maggen. 13 Dou ze in stad aankommen wazzen, gingen ze noar bovenzoal, doar ze aans ook touhuilen: Petrus en Johannes, Jakobus en Andreas, Filippus en Tomas, Bartolomeüs en Matteüs, Jakobus, Alfeüs zien zeun, Simon de verzetsman, en Judas, Jakobus zien zeun. 14 Ain van zin bleven aal dizzent aalgedureg beden. Der wazzen ook vraauwlu bie en Maria, Jezus zien moeke, en zien bruiers.

15 Op ain van dij doagen ging Petrus stoan middenmaank bruiers. Der was n koppel van om en bie honderdtwinneg man bie nkander. Hai zee: 16 "Bruiers, t schriftwoord mos ja vervuld worden wat hillege Gaist deur David destieds zegd het over Judas. Dij het lu dij Jezus gevangennomen hebben t pad ja wezen. 17 Hai heurde bie ons en haar ook n dail van dizze dainst touwezen kregen. 18 Mor nee, hai het veur t loon van zien wandoad n lap grond kocht. Dou is e veurover deelsmakt en openborsten, dat ingewanden der oetkwammen. 19 Ale lu in Jeruzalem binnen dat gewoarworden. Doarom hait dizze lap grond in heur aigen toal Akeldama, dat betaikent "bloudgrond". 20 Der staait ja schreven in t bouk van Psaalms: "Zien haimstee mout leeg worden en gainain mag der meer wonen," en: "n Aander mout zien dainst overnemen." 21 Dat ter mout oet manlu dij zok bie ons aansloten hebben in haile tied dat de Heer Jezus mit ons op en deel ging 22 - te reken van tied òf dat Johannes deupte, aan dag tou dat e van ons opnomen wer - ain mit ons as getuge optreden van zien opstanden."

23 Dou zetten ze twij op taal: Jozef, dij Barsabbas nuimd wer en bienoam Justus haar, en Mattias. 24 En ze beedden: "Ie, Heer, ie kennen haarten van ale mensken. Wies ons ain van dizze baaident aan dij ie oetkozen hebben 25 om t stee in te nemen van dizze dainst as apostel. Doar is Judas oet votlopen om noar t stee tou te goan doar e heurt." 26 Dou luiten ze heur lötten en t löt vuil op Mattias. Zo wer e mittèld mit de elf apostels.

Handelingen van apostels 02


01Dou Pinksterdag kommen was, wazzen ze aalmoal bie nkander. 02Inains kwam der n geluud tou hemel oet, net of t hail haard begunde te waaien. t Haile hoes doar of ze in wazzen wer der vol van. 03Dou kregen ze wat te zain dat op vuur leek. Dat verdailde zok in tongen. Op elk van heur ging ain zitten. 04Ze werden aalmoal vol van hillege Gaist en begunden te proaten in aander toalen zo as Gaist heur in mond gaf. 05Nou huilen der Jeuden in Jeruzalem tou, vrome lu, dij ofkomsteg wazzen oet ale volken op wereld. 06Dou dat geluud begunde, laipen lu te hoop. Tou heur verboazen heurde elk heur ja spreken in zien aigen toal. 07Ze stonden verhilderd en wozzen nait hou of ze t haren. "Wat is dat nou?" zeden ze. "Binnen dat gain Galileeërs, aal dij lu dij doar spreken? 08Hou kin dat den dat elk van ons ze heurt in zien aigen toal doar e in opwozzen is? 09Parten, Meden, Elamieten, lu oet Mesopotamië, Judea, en Kappadocië, Pontus en Asia, 10 Frygië en Pamfylië, Egypte en streken van Libië om Cyrene tou, lu oet Rome dij hier touholden, 11 Jeuden, en lu dij heur geleuf aannomen hebben, lu oet Kreta en Arabië, wie heuren heur in ons aigen toal over God zien grode doaden spreken." 12 Ze stonden aalmoal verhilderd en wazzen der kant mit verlegen. Ze zeden tegen nkander: "Wat het dat te beduden?" 13 Mor aandern haren gek ter mit. Ze zeden: "Dij binnen doen!" 14 Dou ging Petrus stoan mit de elm, zette zien stem oet en zee: "Jeuden en ale inwoners van Jeruzalem! Wat of ik joe nou zeg, mout ie waiten en goud in oren knuppen. 15 Dizze mensken binnen nait doen zo as ie mainen. t Is ja nog mor net negen uur smörgens! 16 Nee, hier gebeurt wat of profeet Joël zegd het:
17 'Noa verloop van tied, zegt God, zel ik wat van mien Gaist oetgaiten over aal wat leeft.
Joen jonges en wichter zellen profetaaiern.
Joen jonkvolk zel gezichten zain.
Joen olden zellen dreumen.

18 Joa, alderdeegs over mien knechten en maaiden zel ik in dij doagen wat van mien Gaist oetgaiten
dat ze profetaaiern.

19 Ik zel hoog aan hemel dingen gebeuren loaten om baang van te worden
en onder op wereld dingen
dij nait veul gouds beduden:
bloud en vuur en kwaalm.

20 Zun zel duusternis worden en moan bloud, veurdat de Heer as rechter komt, groot en stroalend.

21 Den zel t gebeuren dat elkenain dij de Heer zien noam aanropt,
red worden zel.'
22 Isrelieten, luster noar dizze woorden. Van Jezus van Nazaret was dudelk worden dat e deur God noar joe toustuurd was. Zokke machtege doaden, wonders en taikens haar God deur hom maank joe doan. Dat wait ie zulm ook wel. 23 Toch heb ie dizze man, en dat haar God in zien plan en veurkennes zo bepoald, oetleverd en ombrocht deur hom aan t kruus te sloagen. Doar heb ie haaidens veur in aarm nomen. 24 Mor God luit hom weer oet zien graf opstoan. Hai muik n èn aan dood zien weeën; dij kon hom ja nait meer vastholden. 25 David zegt toch van hom: 'Ik haar de Heer altied veur ogen.
Hai lopt ja aan mien rechterzied
dat ik t op n bainen hol.

26 Doarom wer ik zo blied vanbinnen. Ik kon mien bliedschop nait veur mie holden.
Aal hou swak of ik bin,
ik zel n woonstee vinden
doar of veuroetzichten goud binnen.

27 Ie zellen ja mien levent nait aan dood overloaten, en man, dij ie veur joe ofzunderd hebben,
t nait aandoun dat e vergaait.

28 Ie hebben mie oetdud woar of ik langs mout om t levent te vinden.
Ie zellen mie deurhèn blied moaken
deur zulm bie mie te blieven.'
29 Bruiers, ik mag tegen joe van oartsvoader David gerust zeggen dat e sturven en begroaven is. Zien graf is ja bie ons aan vandoag tou. 30 Hai was n profeet en wos dat God hom n aid sworen haar: hai zol ain dij van hom ofstamde op zien troon zetten. 31 Zo het e in toukomst zain en t over Christus zien opstanden had dou e zee dat hai nait aan dood overloaten worden zol en nait omkommen. 32 Nou, dizze Jezus het God opstoan loaten. Doar bin wie mitnkander getuge van. 33 Nou is e verheven en zit aan God zien rechterhaand. Van zien Voader het e hillege Gaist kregen dij hom touzegd was. Zo het e, wat of ie hier zain en heuren, oetgoten. 34 Nait David is ja noar hemel goan. Hai zegt ja zulm: 35 'De Heer het tegen mien Heer zegd: Goa zitten aan mien rechterzied. Net zo laank dat ik joen vijanden deellegd heb as n voutbaank veur joen vouten.' 36 t Haile volk Israël mout vervaast waiten dat God hom as Heer en as Christus aansteld het. Dij aigenste Jezus, dij ie aan t kruus sloagen hebben." 37 Dou ze dat heurden ging heur t deur ales hèn. Ze zeden tegen Petrus en aal aander apostels: "Wat mout we doun, bruiers?" 38 Petrus zee tegen heur: "Bekeer joe! Loat joe aalmoal deupen in Jezus Christus zien noam, dat joen zunden vergeven worden. Den krieg ie hillege Gaist. 39 t Is joe ja touzegd en joen kinder en ale mensken in hail de wiede wereld, dij de Heer, ons God, bie zok roupen zel." 40 Mit nog aander woorden meer beswoor e heur en raip heur der tou op: "Loat joe toch redden oet dizze minne wereld!" 41 Dij zien woorden aannammen, luiten zok deupen. Op dij dag kwammen der zowat drijdoezend man bie. 42 Ze legden zok in eerns op apostels heur leer tou, bleven traauw aan heur gemainschop, dailden t brood en beedden mitnkander. 43 Elkenain kreeg ontzag. Apostels deden ja veul wonders en taikens. 44 Aalmoal dij tou geleuf kommen wazzen, huilen naauw verslag mitnkander. Aal wat of ze haren, dat haren ze in mane. 45 Ze wazzen wènd heur hebben en holden te verkopen en aan elk oet te dailen noardat e verlet haar. 46 Steevaast gingen ze aal doage aineg noar tempel tou. Ze broken t brood bie lu aan hoes en bleven doar miteten. Dat gebeurde blied en ongedwongen. 47 Ze prezen God en stonden goud aanschreven bie t haile volk. Aal doage brocht de Heer der meer bie dij red werden.

Handelingen van apostels 03


01Petrus en Johannes wazzen onderwegens noar tempel, tegen drij uur smirregs, tied van t gebed. 02Nou was doar n man dij lam was van zien geboorte òf aan, dat dij mos droagen worden. Aal doage zetten ze hom hèn bie tempelpoort, dij Mooie Poort nuimd wer. Den kon e aan dijent, dij tou tempel in gingen, vroagen om hom wat te geven. 03Dou e zag dat Petrus en Johannes in tempel goan wollen, vruig e heur ook om wat. 04Petrus keek hom stief aan en Johannes net zo. Hai zee: "Kiek ons es aan!" 05Hai huil zien ogen nait van heur òf, omreden hai verwachtte wat van heur te kriegen. 06Mor Petrus zee: "Zulver en gold heb ik nait. Mor wat of ik wel heb, dat geef ik die. In noam van Jezus Christus van Nazaret: goa stoan en loop!" 07Hai kreeg hom bie rechterhaand en hulp hom in t èn. Op slag werden zien vouten en enkels steveg. 08Hai sprong op, ging stoan en laip hènneweer. Dou ging e mit heur in tempel en laip mor en daansde en prees God. 09Aal t volk zag hom lopen en God priezen. 10 Ze konnen hom: dat was ja aigenste man dij bie Mooie Poort van tempel zeten haar te bedeln! Ze verboasden zok en wazzen glad verhilderd over wat of ter mit hom gebeurd was. 11 Dou e stoef bie Petrus en Johannes bleef, kwam aal t volk stomverboasd op heur tou, bie wat of Salomo zien zoelengaang nuimd wer. 12 Petrus zag dat en zee tegen t volk: "Isrelieten! Woarom kiek ie doar zo van op? Woarom heb ie gain oog van ons òf net of wie deur aigen kracht of godsvrucht veurnkander kregen hebben dat dizze man lopt? 13 God van Abraham, Isaak en Jakob, ons veurvoaders heur God, het zien knecht Jezus tou aanzain brocht. Ie haren hom oetleverd en niks van hom waiten wild veur Pilatus, ofschoon dij onnaaierd haar, hai mos vrij. 14 Mor ie hebben van hom, dij haaileg en rechtveerdeg was, niks waiten wild en as gunst heb ie vroagd dat ze n moordenoar strieken loaten zollen. 15 Hom dij joe t pad noar t levent wees, heb ie doodmoakt. Mor God het hom opwekt oet zien graf. Doar bin wie getuge van. 16 Dizze man hier het aan Jezus zien noam leufd. Ie zainen hom hier en ie kennen hom. Zo het dij hom staark moakt. t Geleuf dat hai teweegbrengt, muik dat e weer beter wer, doar ie aalmoal bie wazzen. 17 Nou wait ik wel bruiers dat ie, net as joen laaiders, dat doan hebben, omreden ie wozzen nait beter. 18 Mor God het op dij menaaier woarmoakt wat of hai deur ale profeten veurzegd haar: zien Gezaalfde mos lieden. 19 Bekeer joe doarom en veraander joen levent, dat joen zunden oetwist worden. 20 Den kommen der tieden dat God joe weer op oam kommen let en Jezus stuurt, dij e veur joe as Gezaalfde bestemd haar. 21 Hemel mout zien onderkommen wezen aan tied tou dat t aal weer in t lieke brocht wordt. Doar het God over sproken deur zien haailege profeten dij der van oldsheer west hebben. 22 Mozes het ja al zegd: 'n Profeet net as ik bin, zel de Heer, joen God, veur joe oet joen bruiers opstoan loaten. Noar dij mout ie lustern wat of e ook tegen joe zeggen zel. 23 En elk dij nait noar dij profeet lustert, zel tou t volk oet bìnzeld worden.' 24 Aal aander profeten net zo, van Samuël òf en wieder. Aal dijent dij sproken hebben, hebben ook dizze doagen aankundegd. 25 Ie heuren ja bie dij profeten en bie t verbond dat God mit ons veurvoaders sloten het dou hai tegen Abraham zee: 'In joen noageslacht zellen ale geslachten op wereld zegend worden.' 26 Ie binnen eersten noar wèl of God zien knecht stuurd het dou e hom opwekt haar. Hai haar dizze zegen veur joe, dat e elkenain ofbrengen zel van zien minne streken."

Handelingen van apostels 04


01Ze wazzen t volk nog aan t touspreken, dou priesters en kommedant van tempelwacht en Sadduceeërs heur op t mad kwammen. 02Dij wazzen der min over te spreken dat ze t volk leerden en heur bosschop brochten dat ter deur Jezus nou opstanden oet dood was. 03Ze pakten heur op en zetten heur vaast aan volgende dag tou. t Was ja al oavend. 04Mor veul van dijent dij t woord heurd haren, kwammen tou geleuf. t Aantal manlu kwam zo op om en bie viefdoezend. 05Doags ter op kwammen heur laaiders, oldsten en schriftgeleerden bie nkander in Jeruzalem. 06Hogepriester Annas, Kajafas, Johannes en Alexander, en aal dijent dij femilie tou hogepriester wazzen, wazzen der ook bie. 07Dou ze heur veurkommen loaten haren, wollen ze van heur waiten: "Hou kom ie aan dij macht, en wèl het joe opdracht geven dit te doun?" 08Dou kwam Petrus haildaal onder beslag van hillege Gaist en zee tegen heur: "Laaiders van t volk en oldsten! 09Nou wie vandoag n zaike hulpen hebben, wor wie veur t verheur nomen deur wèl of dij man beter worden is. 10 Den wil wie joe aalmoal en t haile volk Israël waiten loaten: in noam van Jezus Christus oet Nazaret, dij ie aan t kruus sloagen haren, mor dij God opstoan loaten het. Aan hom is t te daanken dat dizze man hier zond en wel veur joe staait. 11 Dit is nou dij stain, dij joe, baauwers, te min was om te bruken, mor dij toch as houkstain op zien stee kommen is. 12 Ie kinnen ook deur aans gainent red worden. Der is ja aans gain noam op wereld aan mensken geven, doar wie deur red worden mouten." 13 Dou ze zagen hou vrij of Petrus en Johannes stonden te proaten en vernammen dat ze slichte lu wazzen dij der nait veur leerd haren, keken ze der vremd van op. Mor dou kwam heur in t zin: dij lu wazzen vrouger ja bie Jezus. 14 Man dij beter moakt was, zagen ze bie heur stoan, dat ze haren der nait van weerom. 15 Ze zeden heur, ze zollen roadzoal verloaten. Dou stoken ze koppen bie nkander. 16 "Hou mout we mit dizze mensken aan," zeden ze. "Dat ze n wondertaiken doan hebben, dat is dudelk veur ale inwoners van Jeruzalem. Wie kinnen nait zeggen dat t nait woar is. 17 Mor loat we, om veur te kommen dat dit wiedergaait onder t volk, heur stief zeggen dat ze beslist nait laanger op gezag van dizze noam tegen ook mor ain mensk spreken maggen." 18 Dou raipen ze heur der weer in en verboden heur ooit nog es wat te zeggen of te leren mit n beroup op Jezus zien noam. 19 Petrus en Johannes gavven heur as beschaaid: "Zeg nou zulm, zol God t goud vinden dat wie meer noar joe lustern deden as noar God? 20 Wie kinnen ja nait veur ons holden wat of wie zain en heurd hebben." 21 Dou gavven ze heur nog n moal n goie inzeggen. Mor ze luiten heur wel lös, omreden ze konden haildaal nait bedenken hou of ze heur stravven mozzen. Dat kwam van t volk: aalmoal prezen ze God ja om wat of ter veurvalen was. 22 Man dij deur dit wondertaiken beter moakt was, was al over de vatteg. 23 Dou ze vrijloaten wazzen, gingen ze noar heur aigen volk en vertelden heur wat of opperpriesters en oldsten tegen heur zegd haren. 24 Dou dij dat heurden, begunden ze as ain man haardop te beden: "Heer, ie binnen t ja dij hemel, laand en zee, en aal wat of ter op en in is, schoapen hebben. 25 Ie hebben deur hillege Gaist ons voader David, joen knecht, zeggen loaten: 'Woarom binnen haaidens zo tekeergoan
en hebben volken plannen oetbrud doar niks van komt?

26 Keunenks van wereld binnen opzetten kommen en laaiders hebben heur troepen bie nkander brocht
tegen de Heer en zien Gezaalfde.'
27 t Is ja echt woar: in dizze stad binnen tegen joen haailege knecht Jezus, dij ie zaalfd hebben, bie nkander kommen: Herodes, Pontius Pilatus, haaidens en stammen van Israël ook, 28 om te doun wat ie zo stuurd en beslist haren dat t gebeuren zol. 29 Nou den, Heer, kiek es hou of ze draaigen. Geef joen volk dat ze, zunder zok ook mor n spier in te holden, joen woord spreken. 30 Wil ie doarbie joen haand oetsteken en moaken mensken beter. Loat wondertaikens gebeuren in joen haailege knecht Jezus zien noam." 31 Dou ze beden haren, begunde stee doar of ze bie nkander wazzen te schudden. Ze kwammen aalmoal onder beslag van hillege Gaist en spraken vrijoet God zien woord. 32 Aalmoal dij tou geleuf kommen wazzen, wazzen slim aineg mitnkander. Der was ook gainain bie dij van t ain of t aander van zien bezittens zee: "Dat is mienent!" Nee, ze haren t aal in mane. 33 Mit grode kracht luiten apostels getugenis oetgoan dat Jezus, heur Heer, opstoan was. God zien genoade was bie heur aalmoal goud te vernemen. 34 Der was ook ja gainain maank heur dij aarmoud lee. Aal dijent dij stokken laand of hoezen haren, verkochten dij. Ze brochten opbrengst noar apostels tou, 35 en der wer aan elk oetdaild noardat e verlet haar. 36 Nou haar Josef, n Leviet van Cyprus heer, dij van apostels bienoam Barnabas kregen haar, dat betaikent: "zeun, dij ons moud geft," ook n stok grond. 37 Hai verkocht dat en brochde t geld noar apostels tou.

Handelingen van apostels 05


01Der was ook n man, Ananias haitte hai en zien vraauw Saffira, dij wat van zien bezittens verkocht. 02Hai huil wat van ontvangst achter - zien vraauw wos ter van - en brochde mor n dail noar apostels tou. 03Doar zee Petrus op: "Ananias, woarom het Soatan zo'n beslag op joen haart legd? Ie bedraigen hillege Gaist ja deur wat achter te holden van wat of joen stok laand opbrocht het. 04t Heurde toch aan joe dou ie t nog haren? En ook dou t verkocht was, kon ie toch mit t geld doun wat of ie wollen? Hou kon dit toch bie joe opkommen? Ie hebben mensken nait veurlogen, mor God." 05Dou Ananias dij woorden heurde, vuil e deel en haar ter tou doan. Ale mensken dij dit heurden, kregen schrik goud te pakken. 06Jongkerels kwammen in t èn en legden hom òf, druigen hom noar boeten tou en begruiven hom. 07Noa verloop van om en bie drij uur kwam zien vraauw der in. Zai wos nait wat of ter veurvalen was. 08Petrus vruig: "Heur ais, heb ie dat stok laand veur zo en zoveul verkocht?" "Joa," zee ze, "veur zoveul." 09Dou zee Petrus tegen heur: "Hou kwam ie der bie òf te spreken dat ie de Heer zien Gaist zo verzuiken zollen? Luster! k Heur voutstappen van lu dij joen man begroaven hebben al bie deur. Zai zellen joe nou oetdroagen." 10 Op slag vuil ze deel veur zien vouten en haar ter tou doan. Jongkerels kwammen der in en vonden heur dood. Ze druigen heur noar boeten tou en begruiven heur bie heur man. 11 Haile gemainte en ale mensken dij t heurden, kregen schrik goud te pakken. 12 Apostels deden n bult wondertaikens maank t volk. Zai wazzen aineg mit mekoar en kwammen bie nkander in Salomo zien zoelengaang. 13 Van dij aandern duurde gainain zok bie heur aansloeten, mor t volk haar heur wel hoog. 14 Aal mor meer kwammen der bie dij in de Heer leufden: n bult manlu, net zo goud as vraauwlu. 15 Joa, t kwam zó wied dat mensken zaiken op stroat druigen en op metrazzen en droagboaren hènlegden. Ze hoopten dat as Petrus doar den langs kwam, teminnent zien schaar op ain van heur valen zol. 16 Alderdeegs oet steden om Jeruzalem stroomden mensken tou. Ze brochten zaiken mit en lu dij te lieden haren van kwoaie gaisten. Ze werden aalmoal beter. 17 Dou wer hogepriester en zien haile aanhang, dat was pertij van Sadduceeërs, aibels ofgunsteg. 18 Ze grepen apostels en zetten heur vaast. 19 Mor snaachts dee n engel van de Heer deuren van gevangenis lös en brochde heur noar boeten tou. 20 "Goa noar tempel tou," zee e, "en vertel aan t volk hou of ze red worden kinnen." 21 Apostels deden dat: gingen tegen mörgen in tempel en gavven onderricht. Dou hogepriester mit zien aanhang aankommen was, raipen ze t Sanhedrin, road van oldsten oet t volk Israël, bie nkander. Ze stuurden knechten noar gevangenis tou. Dij zollen heur ophoalen. 22 Mor dou dij knechten doar aankommen wazzen, vonden ze apostels nait meer in t gevangenhok. Ze gingen weerom mit dit bericht: 23 "Gevangenis was goud op slöt en wachtposten stonden veur deur. Mor dou wie deur opendeden zat ter gainain in." 24 Dou ze dat vernammen, zatten kommedant van tempelwacht en hogepriester der over in hou of dit oflopen zol. 25 Mor der kwam ain bie heur mit dit bericht: "Nou mout je ais begriepen! Dij manlu dij ie in gevangenis zet hebben, stoan in tempel t volk onderricht te geven." 26 Dou ging kommedant ter mit zien knechten hèn en nam heur mit. Nait mit geweld, omreden ze wazzen baang dat t volk heur mit stainen doodgooien zol. 27 Ze brochten heur op en laaidden heur veur t Sanhedrin. Hogepriester begunde heur te ondervroagen: 28 "Heb wie joe nait stief verboden in dizze noam onderricht te geven? En verdold! Nou heb ie moakt dat elkenain in Jeruzalem over joen leer prat. Boetendes wil ie ons dizze man zien dood aanreken." 29 Mor Petrus en aander apostels antwoordden: "Wie mouten God meer geheurzoam wezen as mensken. 30 Ie hebben Jezus om t levent brocht deur hom aan t kruus te sloagen. Mor God van ons veurvoaders het dizze aigenste Jezus oet dood opwekt. 31 Hai het hom verhoogd aan zien rechterhaand as laaider en verlözzer, om zo aan Israël bekeren en vergeven van zunden te geven. 32 Van aal dij zoaken bin wie getuge. Mor hillege Gaist ook, dij God geven het aan wèl of hom geheurzoam binnen." 33 Dou ze dit heurden, werden ze hoagels en wollen ze heur van kaant moaken. 34 Mor dou ging ain van leden van Hoge Road stoan. t Was n Farizeeër, hai haitte Gamaliël, was wetgeleerde en ston hoog aanschreven bie t volk. Hai luit dij manlu n zetje noar boeten tou brengen. 35 Dou zee e tegen aander lu van road: "Manlu oet Israël! Bedenk joe goud wat of ie mit dizze mensken doun. 36 Veur ons tied ston Teudas ja op, dij beweerde dat e hail wat maans was. Om en bie vaaierhonderd man sloten zok bie hom aan. Hai wer ombrocht en zien haile aanhang vuil oetnkander. Der bleef niks van over. 37 Noa hom, in tied van volkstellen, treedde Judas oet Galilea op. Hai sleepte n bult volk mit. Mor hai is ook omkommen en zien haile aanhang wer oetnkander sloagen. 38 Wat dit gevaal aanbelangt, zeg ik joe: bemui joe nait mit dizze lu en loat heur mor geworden. Gaait heur opzet of heur waark van mensken oet, den komt ter niks van te laande. 39 Mor as t van God oet gaait, den zel ie heur nait oetnkander sloagen kinnen. Paas op dat t nait bliekt dat ie tegen God strieden!" 40 Ze luiten zok deur hom overhoalen. Ze raipen apostels, luiten heur giezeln en gavven heur n inzeggen, ze zollen nait spreken in Jezus zien noam. Dou luiten ze heur lös. 41 Apostels gingen bie t Sanhedrin vandoan. Ze wazzen blied dat ze t weerd west haren te lieden om dij noam. 42 Ze gingen deur mit doagelks onderricht te geven in tempel en aan hoes en verkundegden bliede bosschop dat Jezus de Messias is.

Handelingen van apostels 06


01In dij tied wer t getal leerlingen aal groder. Dou kreeg je dit, dat dij Grieks spraken, begunden te mòtjen tegen dij Hebreeuws pruiten, omreden heur wedevraauwen werden bie doagelkse verzörgen oversloagen. 02De twaalm raipen ale leerlingen bie nkander. "t Gaait nait aan," zeden ze, "dat wie t verkundegen van God zien woord verwoarlozen om veur t etendrinken zörgen te mouten. 03Kiek es oet, bruiers, noar zeuven manlu maank joe dij goud bekendstoan. Dij van Gaist zoveul wieshaid kregen hebben dat wie ze veur dizze dainst aanstellen kinnen. 04Den kin wie ons haildaal bemuien mit t beden en verkundegen van t woord." 05Aalmoal vonden ze dit n goud veurstel. Ze kozen Stefanus, n man dij van hillege Gaist veul geleuf kregen haar, Filippus, Prochorus, Nikanor, Timon, Parmenas en Nikolaüs oet Antiochië, ain dij t geleuf van Jeuden aannomen haar. 06Dizzent stelden ze veur aan apostels. Dij legden heur handen op, noadat ze beden haren. 07God zien woord wer aal meer bekend en t getal leerlingen in Jeruzalem wer aal groder. Ook n haile bult priesters ging over tou geleuf. 08Dij Stefanus nou, begenoadegd mit veul kracht, dee grode wonders en taikens maank t volk. 09Paardie lu dij bie sinagoge van Libertijnen, Cyreniërs en Alexandrijnen heurden en van Jeuden oet Cilicië en Asia, begunden mit Stefanus te kifken. 10 Mor zai konden nait op tegen wieshaid en Gaist doar of hai mit spreken dee. 11 Dou stuupten ze manlu in, ze zollen zeggen: "Hai haar lasterlieke toal over Mozes en alderdeegs over God. Wie hebben t zulm heurd!" 12 Ze steukelden t volk op en ook oldsten en schriftgeleerden. Ze kwammen op hom ofzetten, pakten hom op en brochten hom veur t Sanhedrin. 13 Doar luiten ze vaalze getugen kommen dij beweerden: "Dij kerel holdt nait op lasterlieke dingen te zeggen van dizze haailege tempel en van wet. 14 Wie hebben hom zeggen heurd: 'Dij Jezus oet Nazaret zel dizze tempel ofbreken en gebruken veraandern dij Mozes ons overleverd het.'" 15 Ale leden van t Sanhedrin zagen dou ze stief noar hom keken, dat zien gezicht net leek op dat van n engel.

Handelingen van apostels 07


01"Is dat zo?" vruig hogepriester hom. 02Stefanus zee: "Manlu, jong en old, luster! De hoge God is aan ons veurvoader Abraham verschenen dou e nog in Mesopotamië was, veur en aleer hai in Charan wonen ging. 03En God zee tegen hom: 'Goa tou dien laand oet en bie dien femilie vandoan en kom noar t laand tou dat ik die aanwiezen zel.' 04Dou ging e tou t laand van Chaldeeërs oet en ging in Charan wonen. Dou zien voader oet tied kommen was, luit God hom vervoaren noar t laand tou doar of ie nou wonen. 05Hai gaf hom der nog gain voutbred van as aarfdail, mor hai beloofde wel t in aigendom te geven aan hom en zien noazoaten, schoon dat e dou nog gain kinder haar. 06God zee der nog bie: 'Dien noazoaten zellen as vremden in aandermans laand wonen. Dij zellen heur sloaf moaken en vaaierhonderd joar min behandeln. 07Mor,' zee God, 'ik zel t volk doar of ze sloaven van wezen zellen, stravven. Den zellen ze doarvandoan trekken en mie op dit stee vereren.' 08Hai gaf aan Abraham t verbond dat hierin oetkwam dat ze besneden werden. Dou verwekte hai Isaak en besnee hom op aachtste dag. Zo dee Isaak mit Jakob en Jakob mit de twaalf stamvoaders. 09Oet ofgunst verkochten dij stamvoaders Jozef noar Egypte. Mor God was mit hom. 10 Hai verlöste hom zo voak as e in kniep zat. Hai zörgde der veur dat e, deurdat e zo kloar was, in gunst kwam bie farao. Dij gaf hom laaiden over Egypte en zien haile hòf. 11 Der kwam hongersnood over hail Egypte en Kanaän. t Kneep ter zo slim, dat ons veurvoaders niks meer te eten haren. 12 Mor dou Jakob heurde dat ter nog koorn te kriegen was in Egypte, stuurde hai ons veurvoaders doar hèn. Dit was heur eerste raais. 13 Bie twijde raais zee Jozef tegen zien bruiers wèl of e was. Zo wer farao gewoar, woar of Jozef ainlieks heer kwam. 14 Dou luit Jozef zien voader Jakob overkommen mit zien haile femilie, vievenseuventeg man. 15 Zo kwam Jakob noar Egypte tou. Doar is e oet tied kommen; ons veurvoaders net zo. 16 Ze werden overbrocht noar Sichem en biezet in t graf dat Abraham in Sichem veur n zeker bedrag kocht haar van Chamor zien zeuns. 17 Hou dichterbie of tied van God zien belofte aan Abraham kwam, hou meer of t volk in Egypte aanwos en groder wer. 18 Net zo laank dat ter in Egypte n keunenk aan macht kwam dij van Jozef niks òf wos. 19 Dij legde t hail filaain aan mit ons volk en behandelde ons veurvoaders min. Ze mozzen heur lutje potjes te vonde leggen, dat heur noageslacht oetstaarven zol. 20 In dij tied wer Mozes geboren. t Was n meroakels mooi kind. Drij moand laank wer e in t olderliek hoes verzörgd. 21 Dou hai te vonde legd was, nam farao zien dochter hom op en luit hom grootbrengen net of heur aigen zeun t was. 22 Mozes kreeg onderricht in aal wat of ter in Egypte te leren was. Hai haar n staarke stem in t kepittel en grode volmachten. 23 Dou e in zien vattegste was, kreeg e t in t zin ais te kieken hou of zien bruiers, de Isrelieten, der aan tou wazzen. 24 Dou e zag dat ain van heur onrecht aandoan wer, kwam hai veur hom op en muik t liek: hai sluig Egyptenoar dood. 25 Hai dochde dat zien bruiers wel deurkregen dat God heur deur hom verlözzen wol. Mor dat kregen ze nait. 26 Aanderdoags ston e inains weer veur heur dou ze aan t vechten wazzen. Hai perbaaierde heur bie nkander te kriegen en zee: 'Manlu, ie binnen toch bruiers? Woarom dou ie nkander onrecht aan?' 27 Mor man dij zien kammeroad tamtaaierde, stötte hom vot en zee: 'Wèl het joe as laaider en rechter over ons aansteld? 28 Wil ie mie meschain ook doodsloagen, net zo as guster dij Egyptenoar?' 29 Dou Mozes dat heurde, ging e der vandeur. Hai ging as vremde in Midjan wonen. Doar kreeg e twij zeuns. 30 Vatteg joar gingen verbie. Dou verscheen der n engel aan hom in vlammen van n brandende brommelbos. t Was in woestijn doar baarg Sinai in ligt. 31 Mozes keek vremd op dou e dat zag. Dou e der hèn ging om te zain wat of t was, luit de Heer zien stem heuren: 32 'Ik bin de God van dien veurvoaders, de God van Abraham, Isaak en Jakob.' Mozes trilde der over en sluig handen veur ogen. 33 Dou zee de Heer tegen hom: 'Trek dien sandoalen oet. Stee doarstoe op staaist is haailege grond. 34 Ik heb wis wel zain hou of ze mien volk in Egypte mishandeln deden. k Heb wel heurd hou of ze stìnnen deden en bin omdeel kommen om ze te verlözzen. En nou, kom hier, ik zel die noar Egypte tou sturen.' 35 Dij Mozes, aigenste van wèl of ze nait waiten wollen dou ze zeden: 'Wèl het joe as laaider en rechter aansteld,' dij het God as laaider en verlözzer der op oetstuurd onder beschaarmen van engel dij hai zain haar in t brandende brommelbos. 36 Aigenste Mozes het heur tou t laand oetlaaid. Doarbie dee e wonders en taikens in Egypte, bie Rode Zee en vatteg joar laank in woestijn. 37 Dij Mozes is t, dij aan t volk Israël zegd het: 'n Profeet as ik bin, zel God veur joe oet joen bruiers opstoan loaten.' 38 Dij is t, dij dou t volk in woestijn bie nkander roupen was, aan aine kaant zok verston mit engel dij mit hom pruit op baarg Sinai, aan aander kaant mit ons veurvoaders. Hai het woorden heurd dij ons levent roaken, om ze aan ons deur te geven. 39 Mor ons veurvoaders hebben nait noar hom lustern wild en hebben hom aan kaant zet. Ze muiken plannen om weerom te keren noar Egypte. 40 Dat ze zeden tegen Aäron: 'Moak ons goden dij veur ons aan goan kinnen. Dij Mozes ja, dij ons tou Egypte oetlaaid het, wie waiten nait wat of hom overkommen is.' 41 Dou muiken ze n kaalf en brochten ze n ovver aan dij ofgod. Ze vierden feest ter ere van wat of ze mit heur aigen handen moakt haren. 42 Dou keerde God zok van heur òf en gaf heur over aan eredainst van moan en steerns, zo as schreven staait in t Profetenbouk: 'Israël, heb ie mie sums slachtovvers en brandovvers brocht, dij vatteg joar in woestijn? 43 Nee toch! Ie hebben Moloch zien tènt droagen en joen god Refan zien steern, ofbeeldens dij ie zulm moakt hebben om aan te beden. Doarom zel ik joe noar n aander woonstee brengen, nog wieder vot as Babylon.' 44 In woestijn haren ons veurvoaders tènt mit akte van t verbond. Engel dij mit Mozes proat het, haar hom besteld dij zo te moaken as hai hom zain loaten haar. 45 Ons veurvoaders nammen dij mit t laand in, dou ze dat onder Jozua op volken veroverden dij God veur ons veurvoaders aan der oet juig. Tènt dee dainst aan tied van David tou. 46 Mit hom haar God veul op. Doarom vruig e of hai veur de Heer, veur Jakob zien God, noar n woonstee omzain mog. 47 En dou baauwde Salomo n hoes veur hom. 48 Mor de hoogste God woont nait in wat of mensken moakt hebben. Krekt as profeet zegt: 49 'De Heer zegt: Hemel is mien troon, wereld n voutbaank veur mien vouten. Wat mag dat den wel veur n hoes wezen, dij ie veur mie baauwen zellen? Wat mag dat den wel veur n stee wezen, doar of ik mie thoes vuil? 50 Dat heb ik toch aalmoal zulm moakt?" 51 Stiefkoppen! Ie sloeten joen haart òf en dounen joen oren dicht. Altied keer ie joe tegen hillege Gaist, net as joen veurolders dat doan hebben! 52 Achter welke profeten hebben joen veurvoaders nait aanzeten? Joa, alderdeegs hebben zai dijent ombrocht dij de rechtveerdege zien komst aankundegd hebben. Van hom bin ie nou verroaders en moordenoars worden. 53 Der ston aan weerskanten nog wel n rieg engels bie dou ie wet kregen! Toch heb ie joe der nait aan holden." 54 Dou ze dit heurden, werden ze hoagels op hom en ze knaarsden mit tanden van grammiedeghaid. 55 Mor hai ston doar, vol van hillege Gaist. Hai keek stief noar hemel, zag God zien stroalend licht, en doar ston Jezus aan God zien rechterhaand. 56 Hai zee: "Kiek es! Ik zai hemel open en k zai Menskenzeun stoan aan God zien rechterhaand." 57 Mor zai begunden haard te roupen, stopten vingers in oren en stoven as ain man op hom òf. 58 Ze sleepten hom tou stad oet en smeten hom mit stainen. Getugen haren heur mantels deellegd bie n jongkerel dij Saulus haitte. 59 Dou ze Stefanus mit stainen doodsmeten, beedde hai nog: "Heer Jezus, ontvang mien gaist." 60 Hai vuil op knijen en raip hail haard: "Heer, reken heur dit kwoad nait aan!" Noa dizze woorden haar e t ter tou doan.

Handelingen van apostels 08


01Saulus was t mit moord op dizze man ains. Dij aigenste dag begunde der n hail slimme vervolgen tegen gemainte in Jeruzalem. Aalmoal, behaalve apostels, verspraaidden ze zok over landstreken van Judea en Samaria. 02Vrome manlu begruiven Stefanus en wazzen slim verdraiteg om hom. 03Saulus wol gemainte verrinnewaaiern. Hai drong t aine hoes noa t aander in, sleepte manlu en vraauwlu mit en stopte heur in t gevang. 04Dij zo verspraaid worden wazzen, brochten overaal doar ze kwammen bliede bosschop. 05Zodounde kwam Filippus in stad Samaria te laande en verkundegde heur de Christus. 06Ze wazzen t aalgemain mit Filippus zien woorden ains dou ze heurden wat of e zee en dou ze taikens zagen dij of e dee. 07Bie n bult mensken dij onnure gaisten in zok haren, kwammen dij der haard bèlkend oet; lammen en kreupeln werden beter. 08Doardeur kwam der grode bliedschop in dij stad. 09Vrouger aal haar ain of aander Simon in dij stad teuverderij doan en t volk van Samaria haildaal versteld stoan loaten. Hai zee van zokzulm dat e n boaskerel was. 10 Gainain, groot of luddek, was bie hom vandoan te sloagen. Ze zeden: "Dizze man is wat ie nuimen, God zien grode kracht." 11 Dat kwam, deurdat ze al zo laank van zien teuverkunsten versteld stoan haren. 12 Mor dou ze Filippus begunden te leuven, dij t evengelie van God zien keunenkriek en van de noam van Jezus Christus brochde, luiten zai zok deupen, manlu net zo goud as vraauwlu. 13 Simon zulm kwam ook tou geleuf en noa zien deup bleef e aalaan bie Filippus, versteld as e was deur ale taikens en machtege doaden dij e gebeuren zag. 14 Dou apostels in Jeruzalem vernammen dat Samaria God zien woord aannomen haar, stuurden ze Petrus en Johannes noar heur tou. 15 Dij gingen der hèn en beedden veur heur dat ze hillege Gaist kriegen zollen. 16 Dij was nog op gainain van heur deelkommen, ze wazzen bloots deupt in de Heer Jezus zien noam. 17 Dou legden ze heur handen op en zai kregen de hillege Gaist. 18 Dou Simon zag dat Gaist mensken geven wer deurdat apostels heur handen oplegden, bood hai heur geld 19 en zee: "Geef mie dij macht ook, dat elk dij ik handen opleg hillege Gaist krigt." 20 Mor Petrus gaf hom as beschaaid: "Noar de hel, ie mit joen geld! Ie mainen ja dat ie God zien goave mit geld kopen kinnen. 21 Hoog of leeg, der is veur joe gain plak in t beheer van dizze schatten, omreden joen holden tegen God over is nait geef. 22 Breek mit joen slechteghaid. Beed de Heer en vroag vergeven veur wat of ie in t zin haren. 23 Ik zai ja dat ie haildaal vergiftegd binnen en betoesterd zitten in ondeugd." 24 Simon zee: "Beed ie toch de Heer veur mie dat mie niks overkommen mag van wat of ie zegd hebben." 25 Dou zai zo van de Heer getuugd en zien bosschop brocht haren, gingen ze weerom noar Jeruzalem. En in nog hail wat Samaritoanse dörpen verkundegden ze bliede bosschop. 26 n Engel van de Heer zee tegen Filippus: "Kom es! Goa op raais noar t zuden, weg op dij van Jeruzalem noar Gaza lopt." t Is doar n verloaten wereld. 27 Hai kwam in t èn en ging aan raais. Loat e doar nou n man trevven oet Ethiopië, n hoge functionoares van de kandake, keunegin van Ethiopië. Hai regelde aal heur geldzoaken. Dij haar noar Jeruzalem tou west om te beden en nou was e op weeromraais. 28 Hai zat op zien woagen profeet Jesaja te lezen. 29 Dou zee Gaist tegen Filippus: "Goa noar dij woagen tou en toal hom ais aan!" 30 Filippus laip ter gaauw hèn en heurde hom profeet Jesaja lezen. "Begriep ie wel wat of ie doar lezen?" vruig e hom. 31 "Hou zol k," zee man, "as gainain mie wegwies moakt?" Dou nuigde hai Filippus om in te stappen en noast hom zitten te goan. 32 Nou was dit t gedailte oet de Schrift dat e leesde: "As n schoap wer e noar slachtbaank brocht,
as n laam dij gain kik geft as e schoren wordt,
zo dee e gain mond open.

33 Ainmoal ofzet mos e veur t recht. Zien noazoaten: wèl zel t ter over hebben?
Hai wordt ja van kaant moakt!"f + Dit vers is zo stoer, dat we gain wizzeghaid hebben wat of ter bedould wordt.f*
34 Noar aanlaaiden doarvan zee koamerheer tegen Filippus: "Mag k joe ais vroagen: over wèl het profeet t hier, over zokzulm of over n aander?" 35 Dou kwam Filippus lös. Hai ging oet van t schriftgedailte dat man lezen haar en verkundegde hom t grode nijs over Jezus. 36 Onderwegens kwammen ze bie n wotter. "Kiek, hier is wotter," zee koamerheer, "wat is ter tegen dat ik deupt wor?"f + Vers 37 komt mor in n haile poar handschriften veur.f* 38 Dou luit e woagen stilholden, en baaident, Filippus en koamerheer, gingen in t wotter en hai deupte hom. 39 Dou ze tou t wotter oetkommen wazzen, nam de Heer zien Gaist Filippus inains vot: koamerheer zag hom nait meer. Mor gliekegoud raaisde hai blied wieder. 40 Filippus kwam weer veurndag in Azotus. Op deurraais brochde hai bliede bosschop aan ale steden, net zo laank dat e in Caesarea kwam.

Handelingen van apostels 09


01Saulus ging nog mor aal tekeer en bedraaigde de Heer zien leerlingen mit dood. Zo ging e noar hogepriester tou 02en vruig hom, hai zol hom volmachten mitgeven veur sinagoges in Damascus. Mensken van de Weg dij e doar vinden zol, manlu net zo goud as vraauwlu, kon e den oppakken en noar Jeruzalem tou brengen. 03Hai was onderwegens en al stoef bie Damascus, dou inains n fèl licht oet hemel hom van aal kanten omstroalde. 04Hai vuil op grond en heurde n stem tegen hom zeggen: "Saul, Saul, woarom zitstoe achter mie heer?" 05Hai vruig: "Wèl bin ie, Heer?" "Ik bin Jezus," zee e. "doarstoe achterheer zitst. 06Kom in t èn en goa tou stad in. Den zel die zegd worden wat ofstoe doun most." 07Manlu dij bie hom wazzen, stonden stief stil. Ze konden gain woord oetbrengen; ze heurden stem aal, mor zagen gainain. 08Saulus kroop weer in t èn, mor al haar e ogen open, hai kon niks meer zain. Dou pakten ze hom mor bie haand en brochten hom tou Damascus in. 09Drij doag laank kon e niks zain en at of dronk e nait. 10 Nou woonde der in Damascus n leerling dij Ananias haitte. De Heer zee in n vizioun tegen hom: "Ananias!" Hai antwoordde: "Zeg t mor, Heer!" 11 Dou zee de Heer tegen hom: "Kom! Goa noar Rechtestroat en vroag in Judas zien hoes noar ain oet Tarsus. Hai hait Saulus. Hai is net aan t beden 12 en het net zain in n vizioun, hou of ain dij Ananias haitte, der inkwam en hom handen oplegde om te moaken dat e weer zain kon." 13 Hierop zee Ananias: "Heer, ik heb al van aal kanten heurd houveul kwoad dizze man joen haailegen in Jeruzalem aandoan het. 14 Ook hier het e permizzie van hogepriesters om elk dij joen noam aanropt op te pakken." 15 Mor de Heer zee tegen hom: "Goa der op òf, omreden ik heb dizze man oetzöcht as n stok keukenriw om der mien noam in bie volken en heur keunenks en bie t volk Israël te brengen. 16 Ik zel hom ja zain loaten houveul of e om mien noam lieden mout." 17 Ananias ging op pad. Hai ging doar in hoes en legde hom handen op. "Saul, bruier," zee e, "de Heer het mie stuurd, Jezus, dij zok aan die zain loaten het doustoe hierhèn onderwegens wast, dastoe weer zain kinst en vol wordst van hillege Gaist." 18 Votdoalek was t net of ter doppen van zien ogen ofvuilen. Hai kon weer zain, kwam in t èn en luit zok deupen. 19 Dou at e wat en kwam weer op krachten. Hai bleef n dag of wat bie leerlingen in Damascus 20 en votdoalek aal brochde hai in sinagoges bosschop van Jezus, dat dij God zien Zeun is. 21 Ale lu dij t heurden stonden der versteld van. "Mor dat is toch man," zeden ze, "dij in Jeruzalem aalmoal van kaant muik dij dizze noam aanroupen deden? Ook hier was e toch kommen om heur op te pakken en noar hogepriesters te brengen?" 22 Saulus wer aalaan wizzer. Hai brochde Jeuden dij in Damascus woonden van heur stok mit zien bewiezen dat Jezus de Messias is. 23 Dou dat n haile toer zo deurging, beroamden Jeuden t plan hom van kaant te moaken. 24 Mor Saulus kwam aan wait wat of ze veur haren. Nou loerden ze dag en naacht op hom bie poorten van stad om hom van kaant te moaken. 25 Mor snaachts nammen zien leerlingen hom mit. Ze luiten hom in n körf omdeel, over muur van stad hèn. 26 Dou e in Jeruzalem aankommen was, wol hai zok aansloeten bie leerlingen doar. Mor ain bie aander ston hom nait, omreden ze konden nait leuven dat e n leerling was. 27 Mor Barnabas kwam veur hom op, brochde hom bie apostels en vertelde heur hou of hai onderwegens de Heer zain haar en dat dij mit hom proat haar en hou of hai in Damascus hail trankiel optreden was in Jezus zien noam. 28 Van dij tied òf ging e in Jeruzalem doagelks mit heur op en deel en treedde trankiel op in de Heer zien noam. 29 Hai ging in debat mit Hellenisten, mor dij wollen hom ombrengen. 30 Dou bruiers dit aan wait kwammen, brochten ze hom noar Caesarea tou. Doarvandoan stuurden ze hom noar Tarsus. 31 Zo kon der nou in hail Judea, Galilea en Samaria, in vree waarkt worden aan opbaauw van gemainte. Deurdat dij leefde in ontzag veur de Heer en zok aanvuren luit deur hillege Gaist, kwammen der aal meer mensken bie. 32 Dou Petrus ze aalmoal bie langs ging, kwam e ook bie haailegen dij in Lydda woonden. 33 Hai trof doar n man aan dij Eneas haitte. Al aacht joar haar dij op bèr touholden: hai was verlamd. 34 Petrus zee tegen hom: "Eneas, Jezus Christus moakt joe beter. Kom in t èn, en leg zulm joen bèr terecht." Votdoalek kwam e in t èn. 35 Aal inwoners van Lydda en Saron zagen hom en bekeerden zok tou de Heer. 36 In Joppe woonde n leerling, dij haitte Tabita. Dat kin je vertoalen mit Dorkas en dat betaikent "gazel". Ze ston altied veur n aander kloar en dee n bult goud. 37 Net in dij doagen wer ze zaik en kwam oet tied. Ze legden heur òf en boarden heur op in n koamer boven. 38 Nou ligt Lydda stoef bie Joppe. Dou leerlingen den ook heurden dat Petrus doar was, stuurden ze twij manlu noar hom tou. Dij zollen vroagen: "Kom votdoalek noar ons tou!" 39 Petrus ging votdoalek mit heur. Dou e doar aankommen was, brochten ze hom noar dij koamer tou. Ale wedevraauwen kwammen bie hom stoan, in troanen, en luiten Petrus zain houveul klaaier Dorkas moakt haar dou ze nog bie heur touhuil. 40 Petrus stuurde ze aalmoal vot. Hai vuil op knijen en beedde. Dou draaide hai zok om noar t liek en zee: "Tabita, kom in t èn!" Zai dee ogen open en dou ze Petrus zag, ging ze in t èn zitten. 41 Hai gaf heur haand en hulp heur in t èn. Dou raip hai de haailegen, dij wedevraauwen ook, en zee: "Kiek! Hier heb je heur leventeg weer!" 42 Dit wer in hail Joppe bekend en veul mensken kwammen tou geleuf in de Heer. 43 Hai bleef nog verschaaiden doag in Joppe en was doar bie Simon, n leerlooier.

Handelingen van apostels 10


01Nou woonde der in Caesarea n zekere Cornelius. Hai was kaptaain bie t zogenoamde Itoalioanse reziment. 02t Was n vroom man. Hai heurde mit aal zien hoesgenoten bie lu dij God vereerden. Hai dee t volk n bult goud en beedde geregeld tou God. 03Op n dag, t was om en bie t negende uur, zag e in n vizioun dudelk n engel van God tou zien hoes inkommen. Dij zee tegen hom: "Cornelius!" 04Hai keek hom stief aan en wer baang. "Wat is ter, Heer?" vruig e. Hai zee tegen hom: "Joen beden en t goud dat ie doan hebben, binnen God onder ogen kommen en hai holdt ze hailtied in gedachten. 05Nou den, stuur n poar manlu noar Joppe tou. Ze mouten n zekere Simon, mit bienoam Petrus, ophoalen. 06Hai holdt tou bie leerlooier Simon, dij bie zee woont." 07Dou engel dij mit hom sproken haar, votgoan was, raip e twij van zien knechten bie hom en n vrome soldoat, ain van zien staf. 08Hai legde heur t aal oet en stuurde heur noar Joppe tou. 09Aanderdoags, dou ze nog onderwegens wazzen en al dicht bie stad kwammen, ging Petrus om mirregstied noar t platdak om te beden. 10 Hai kreeg honger en wol wat eten. Dou ze dat kloarmuiken, ruik hai boeten zokzulm. 11 Hai zag hemel open en der kwam zukswat as n groot loaken omdeel dat aan vaaier tippen ommeneden loaten wer. 12 Doar zatten ale vaaiervouters en kroepdaaiern in dij op grond touholden, en ale vogels oet lucht. 13 Der klonk n stem dij tegen Petrus zee: "Tou Petrus, slacht en eet!" 14 Mor Petrus zee: "Gain sproake van, Heer! Nog nooit heb ik wat eten dat nait kouster is of nait zuver." 15 Nog ais, veur twijde keer, richtte stem zok tou hom: "Wat of God zuverd het, magstoe nait veur onzuver holden." 16 Dit ging zo aan drij keer tou. Dou wer inains dat ding weer noar hemel optrokken. 17 Petrus wos nog nait, wat of e van t vizioun dat e zain haar, denken mos, dou ofgezanten van Cornelius noa veul gezuik noar Simon zien hoes, inains veur deur stonden. 18 Ze raipen: "Volk!" en vruigen of Simon, mit bienoam Petrus, doar touhuil. 19 Petrus was nog aal aan t prakkezaaiern over dat vizioun. Dou zee Gaist tegen hom: "Doar binnen drij manlu dij die hebben mouten. 20 Tou, goa omdeel en raais zunder in twijstried te stoan mit heur mit, omreden ik heb heur stuurd." 21 Petrus kwam omdeel en zee tegen dij lu: "Ik bin t, dij ie hebben mouten. Wat is reden van joen komst?" 22 Ze zeden: "Kaptaain Cornelius, n rechtveerdeg man dij God daint en goud bekendstaait bie t haile Jeudse volk, het van n haailege engel bosschop kregen, hai zol joe bie hom thoes nuigen en heuren wat of ie te zeggen hebben." 23 Hai luit heur der inkommen en onthoalde heur gastvrij. Aanderdoags ging e mit heur aan raais. n Poar bruiers oet Joppe gingen mit. 24 Doags ter op kwam e in Caesarea aan. Cornelius verwachtte heur al. Hai haar zien femilie en zien beste vrunden bie nkander roupen. 25 Dou Petrus der inkwam, kwam Cornelius hom in muit en ging op knijen om hom aan te beden. 26 Mor Petrus trok hom in t èn en zee: "Goa stoan, man! Ik bin ook ja mor n mensk." 27 Aal proatend ging e mit hom in hoes. Doar von e n hail gezelschop bie nkander. 28 Hai zee tegen heur: "Ie waiten dat t aan n Jeud verboden is om mit ain van n aander volk om te goan of der bie in hoes te kommen. Mor God het mie dudelk moakt dat ie gain mensk op wereld onzuver of onnuur nuimen maggen. 29 Doarom bin ik ook zunder tegenhaspeln mitkommen dou ik hoald wer. Mor nou wil k wel ais waiten woarom of ie mie roupen loaten hebben." 30 Cornelius zee: "Van nou òf rekend vaaier doag leden, was k om t negende uur thoes aan t beden. Dou kwam der inains n man veur mie stoan mit blinkende klaaier aan. 31 'Cornelius,' zee e, 'dien gebed is verheurd en ale goud dastoe doan hest, is God in t zin kommen. 32 Stuur ain noar Joppe tou en loat Simon, mit bienoam Petrus, kommen. Hai holdt tou bie leerlooier Simon, dij bie zee woont.' 33 Nou, dou heb k op slag n poar lu noar joe toustuurd. Ie hebben der goud aan doan dat ie kommen binnen. Wie binnen hier aalmoal onder God zien ogen bie nkander om te heuren wat of joe aalmoal deur de Heer besteld is." 34 Petrus begunde: "Nou krieg ik goud deur: God kikt gainain noar ogen. 35 Ain dij ontzag veur hom het en dut wat of goud is, van netgliek welk volk, staait hom aan. 36 Dit is bosschop dij God aan t volk Israël stuurde dou e heur t goie nijs brengen luit dat deur Jezus Christus verholden mit hom weer in odder is. Dij is nou Heer over ale mensken. 37 Ie waiten wat of ter in t haile Jeudse laand van Galilea òf, noa deup doar Johannes tou opraip, veurvalen is: 38 t optreden van Jezus oet Nazaret. Hou of God hom zaalfd het mit hillege Gaist en mit kracht. Overaal kwam e om mensken te helpen en ale lu beter te moaken dij duvel der onder huil. Dat kon e, omreden God was mit hom. 39 En wie binnen getuge van aal wat of hai in t laand van Jeuden en in Jeruzalem doan het. Ze hebben hom doodmoakt deur hom aan t kruus te sloagen. 40 Mor God het hom op daarde dag opwekt en heur onder ogen kommen loaten. 41 Wel nait van t haile volk, mor van getugen dij van teveuren deur God aanwezen wazzen: van ons, dij mit hom eten en dronken hebben dou e oet dood opstoan was. 42 Wie zollen van hom t volk waiten loaten en der van getugen: hai is t, dij deur God aansteld is as rechter over leventegen en doden. 43 Van hom getuugden ale profeten dat elk dij op hom vertraauwt, deur zien noam vergeven van zunden krigt." 44 Petrus was nog aan t woord dou hillege Gaist deelkwam op aalmoal dij noar zien tousproak lustern deden. 45 Ale geleuvegen van Jeudse ofkomst dij mit Petrus mitkommen wazzen, stonden der versteld van dat ook over haaidens goave van hillege Gaist oetgoten was. 46 Ze heurden heur ja spreken in toalen en hoog van God opgeven. 47 Doar zee Petrus op: "Aan dizze lu kin we toch t deupwotter nait waaigern? Ze hebben hillege Gaist ja kregen, net as wie ook." 48 Hai gaf opdracht heur te deupen in Jezus Christus zien noam. Dou vruigen ze hom nog n poar doag te blieven.

Handelingen van apostels 11


01Apostels en bruiers in Judea vernammen dat ook haaidens God zien woord aannomen haren. 02Dou Petrus in Jeruzalem kwam, muiken geleuvegen van Jeudse ofkomst hom verwieten. 03"Doe hest bie onbesneden lu in hoes west," zeden ze, "en hest mit heur eten." 04Dou kwam Petrus lös en dee heur verslag hou of t aal goan was. 05"Ik was," zee e, "in Joppe aan t beden. Dou ruik ik boeten miezulm en zag in n vizioun n ding ommeneden kommen. t Was net n groot loaken dat aan zien vaaier tippen oet hemel omdeel loaten wer. t Kwam stoef bie mie. 06Dou ik ter goud noar keek, zag ik vaaiervouters dij op grond touholden, wilde baisten, kroepdaaiern en wat of in lucht vlogt. 07Ook heurde ik n stem tegen mie zeggen: 'Tou Petrus, slacht en eet.' 08Mor ik zee: 'Gain sproake van, Heer! Nog nooit heb k wat in mond stoken dat nait kouster is of nait zuver.' 09Mor oet hemel luit stem zok veur twijde moal heuren en zee tegen mie: 'Wat of God zuverd het, magstoe nait veur onzuver holden.' 10 Dit ging zo aan drijmoal tou. Dou wer ales weer in hemel optrokken. 11 En mout je es begriepen: vot doarnoa bleven der drij manlu veur t hoes stoan doar of wie wazzen. Ze wazzen oet Caesarea noar mie toustuurd. 12 Dou zee Gaist tegen mie, ik zol zunder in twijstried te stoan mit heur goan. Dizze zès bruiers gingen ook mit mie en wie binnen bie dij man in hoes goan. 13 Hai het ons verteld hou of e zain haar dat n engel in zien hoes stoan ging en tegen hom zee: 'Stuur ain noar Joppe tou en vroag of Simon, mit bienoam Petrus, kommen wil. 14 Hai zel joe wat vertellen doar ie en aal joenent deur beholden worden zellen.' 15 k Was nog mor net aan t vertellen, dou kwam hillege Gaist op heur deel, krekt as in t begun op ons. 16 Dou kwam mie de Heer zien woord in t zin, hou of hai zegd haar: 'Johannes deupte wel mit wotter, mor ie zellen mit hillege Gaist deupt worden.' 17 As God nou aan heur dezulfde goave geven het as aan ons dou wie in de Heer Jezus Christus leuven gingen, zol ik den maans genog wezen om God tegen te holden?" 18 Dou ze dit heurd haren, werden ze rusteg. Ze prezen God: "Nou is dudelk dat God ook aan haaidens geven het dat ze zok bekeren en t aiweg levent kriegen." 19 Lu dij aal kanten oetdreven wazzen dou ze noa Stefanus zien dood in kniep kwammen, trokken wieder aan Fenicië, Cyprus en Antiochië tou. Ze verkundegden t woord aan aans gainent as aan Jeuden. 20 Mor doar wazzen ook gounent oet Cyprus en Cyrene bie, dij, dou ze in Antiochië kwammen, ook aan Hellenisten Heer Jezus Christus zien evengelie brochten. 21 De Heer ston achter heur, en zo kwam n bult volk tou geleuf en bekeerde zok tou de Heer. 22 t Nijs van heur optreden kreeg gemainte dij in Jeruzalem was ook te heuren. Ze stuurden Barnabas der op oet noar Antiochië tou. 23 Dou hai doar kwam en zag hou of God mit heur was, was e doar slim blied om. Hai pittjede elkenain aan zok van haarten der tou te zetten, traauw te blieven aan de Heer. 24 Hai was n veurtrevvelk man, vol hillege Gaist en geleuf. Zo kreeg de Heer der hail wat volk bie. 25 Doarnoa ging e noar Tarsus tou om Saulus te zuiken. 26 Dou e hom vonden haar, brochde hai hom mit noar Antiochië tou. Wel n hail joar laank muiken ze bieainkomsten van gemainte mit en gavven ze onderricht aan n haile bult mensken. Ook was t in Antiochië dat leerlingen veur t eerst christenen nuimd werden. 27 In dij tied kwammen der oet Jeruzalem profeten noar Antiochië tou. 28 Ain van heur, Agabus, kundegde deur ingeven van de Gaist aan dat ter n grode hongersnood kommen zol over haile wereld. Onder Claudius is dij den ook kommen. 29 Leerlingen besloten: elk van heur zol zo veul as e missen kon noar bruiers in Jeruzalem tou sturen om heur te helpen. 30 Dat deden ze. Ze gavven opbrengst aan Barnabas en Saulus mit om dij aan oldsten òf te geven.

Handelingen van apostels 12


01Om dizze tied luit keunenk Herodes n stokkewat lu van gemainte oppakken en tamtaaiern. 02Jakobus, Johannes zien bruier, luit e mit t sweerd ombrengen. 03Dou e zag dat Jeuden dit wel aanston, ging e wieder en luit ook Petrus oppakken. t Was net in doagen van t feest van Broden-zunder-gèst. 04Dou e hom grepen haar, zette hai hom in t gevang. Vaaier koppels van elks vaaier soldoaten mozzen op hom pazen. Hai haar in t zin om hom noa Pesachfeest in t openboar te berechten. 05Zo wer Petrus in gevangenis bewoakt. Mor in gemainte wer aalaan veur hom tou God beden. 06Net in naacht veurdat Herodes hom veur t verheur nemen wol, lag Petrus aan twij kettens tussen twij soldoaten in te sloapen. Boeten veur deur van t gevang stonden ook nog n poar man op wacht. 07Dou kwam der inains n engel van de Heer bie hom stoan en der stroalde licht in zien cel. Hai stötte Petrus wakker en zee: "Kom gaauw in t èn!" Doalek vuilen kettens hom van handen òf. 08"Dou dien raim om en sandoalen aan," zee engel tegen hom. Dat dee e. Engel zee: "Dou dien bovenklaid om en kom achter mie aan." 09Petrus ging mit hom noar boeten tou, mor t drong nait tou hom deur dat t eerns was wat of engel dee. Hai dochde dat e dreumde. 10 Ze gingen eerste en twijde wachtpost verbie en kwammen bie iesdern poort doar ze deur in stad kommen konden. Dij ging vanzulm veur heur open. Ze gingen noar boeten tou en laipen ain stroat deur. Votdoalek luit engel hom allain. 11 Petrus kwam tou zokzulm en zee: "Nou wait ik zeker dat de Heer zien engel stuurd het om mie oet Herodes zien macht te verlözzen. Zo wol e mie t aal bespoaren doar of t Jeudse volk op zit te vlazzen." 12 Dou e dat goud deurkreeg, ging e noar Maria heur hoes tou. Maria was moeke van Johannes, dij ook Marcus nuimd wordt. Doar wazzen hail wat mensken bie nkander kommen. Ze wazzen aan t beden. 13 Dou e op boetendeur klopt haar, kwam maaid, Rooske haitte ze, om deur open te doun. 14 Dou ze aan zien stem heurde dat t Petrus was, vergat ze van bliedschop deur open te doun. Ze runde in hoes om te vertellen dat Petrus veur deur ston. 15 "Bist nait wies!" zeden ze tegen heur. Mor zai huil vol: "t Is zo!" "Den is t zien bewoarengel," zeden ze. 16 En Petrus mor aal kloppen! Dou deden ze deur open en zagen hom. Ze stonden versteld. 17 Hai bedudde heur mit haand, ze zollen stil wezen. Dou vertelde hai hou of de Heer hom tou gevangenis oethoald haar. "Breng Jakobus en aander bruiers doarvan op hoogte," zee e. Dou ging e vot, woaraarns aans hèn. 18 Dou t dag worden was ... grode konsternoatsie onder soldoaten: "Wat zol der toch mit Petrus gebeurd wezen?" 19 Herodes luit noar hom zuiken. Mor dou hai hom nait vinden kon, luit e wachtposten verheuren en terechtstellen. Hai ging van Judea noar Caesarea en bleef doar. 20 Nou was e vergrèld op bevolken van Tyrus en Sidon. Mor zai kwammen as ain man bie hom. Dou ze zien koamerheer, Blastus, omproat haren, luiten zai vroag overbrengen of t nait inschikt worden kon. Heur kontrainen wazzen ja veur t etendrinken aanwezen op keunenk zienent. 21 Op n ofsproken dag ging Herodes in stoatsieklaaier op zien troon zitten en huil n tousproak veur heur. 22 t Volk raip hom tou: "Dat is n god dij doar sprekt en nait n mensk!" 23 Votdoalek sluig n engel van de Heer hom as straf dat e eer nait aan God geven haar. Deur wurms wer e aanvreten en zo kwam e aan zien èn. 24 God zien woord kwam aan grui en zette deur. 25 Dou ze heur bosschop in Jeruzalem doan haren, gingen Barnabas en Saulus weerom. Ze nammen Johannes, dij ook wel Marcus nuimd wer, mit.

Handelingen van apostels 13


01Nou wazzen der in Antiochië in gemainte dij doar vestegd was, profeten en leroars: Barnabas, Simeon dij Niger nuimd wer, Lucius oet Cyrene, Manaën dij mit tetrarch Herodes grootbrocht was, en Saulus. 02n Moal dou ze n dainst huilen veur de Heer en vastten, zee hillege Gaist: "Moak mie Barnabas en Saulus vrij veur t waark doar of ik ze veur roupen heb." 03Dou legden ze heur noa vasten en beden, handen op en luiten ze votgoan. 04Zai gingen, deur hillege Gaist oetstuurd, noar Seleucië. Doarvandoan voarden ze noar Cyprus tou. 05In Salamis aankommen, verkundegden ze God zien woord in Jeuden heur sinagoges. Ze haren ook Johannes as helper bie zok. 06Dou ze t haile aailaand deurraaisd haren, aan Pafos tou, trovven ze doar n teuvenoar aan dij zok veurdee as profeet. t Was n Jeud en hai haitte Barjesus. 07Hai was in dainst bie proconsul Sergius Paulus, n verstandeg man. Dij luit Barnabas en Saulus bie zok kommen en wol God zien woord geern heuren. 08Mor dij teuvenoar, dij Elymas, zo wordt zien noam ja vertoald, waarkte heur tegen. Hai perbaaierde proconsul van t geleuf òf te holden. 09Mor Saulus (ook wel Paulus), vol van hillege Gaist, keek hom stief aan en zee: 10 "Deurhèn gemaine en deurhèn onbetraauwboare deugennait, duvelsjong dast bist! Doe dij aal wat of eerlek is, tegenstaaist, wilstoe wel ais opholden as de Heer ain t rechte pad wist, hom op n dwoalspoor te brengen? 11 Zel ik die ais wat zeggen? De Heer zel die t vuilen loaten: zelst blind worden en n zetje zun nait zain!" En joa man: op slag wer t pikkeduuster om hom tou. Grobbelnd zöchte hai noar mensken dij hom bie haand laaiden konden. 12 Dou proconsul zag wat of ter gebeurd was, kwam e tou geleuf. Zo daip kwam e onder indrok van les dij de Heer geven haar. 13 Dou voarden Paulus en dij bie hom wazzen oet Pafos vandoan en kwammen in Perge en Pamfylië. Mor Johannes luit heur in steek en ging weerom noar Jeruzalem. 14 Zaizulm raaisden van Perge wieder en kwammen in Antiochië in Pisidië. Doar gingen ze op sabbat tou sinagoge in en gingen zitten. 15 Noa t lezen oet Wet en Profeten luit t sinegogebestuur heur zeggen: "Bruiers, as ie wat tegen t volk te zeggen hebben doar ie t mit opbeuren kinnen, zeg t den." 16 Paulus kwam in t èn, wenkte mit haand en zee: "Isrelieten en ie dij God vereren, luster! 17 Dit volk Israël zien God haar ons veurvoaders oetkozen en t volk tou aanzain brocht, dou ze nog bie n aander volk inwoonden in Egypte. Deur n kolesoale inspannen van zien krachten het e heur tou t laand oetlaaid. 18 Zowat vatteg joar laank het hai in woestijn heur kuren verdroagen.f + In aander handschriften staait: "Het hai in woestijn veur heur etendrinken zörgd."f* 19 In Kanaän het e zeuven volken oproemd en heur t laand geven. 20 Dat gebeurde in om en bie vaaierhonderdfiefteg joar. Doarnoa gaf e heur rechters, aan profeet Samuël tou. 21 Van dij tied òf vruigen zai om n keunenk. En God gaf heur Saul, Kis zien zeun, oet Benjamin zien stam. Dij regaaierde vatteg joar. 22 Mor God het hom ofzet en David noar veuren hoald, dij e noagaf: 'Ik heb David vonden, Isaï zien zeun, n man noar mien haart: dij zel ales doun wat of ik wil.' 23 Oet zien geslacht het God,, zo as hai touzegd haar, veur Israël n redder kommen loaten: Jezus. 24 Veur Jezus zien optreden aan, haar Johannes eerst t haile volk Israël der tou oproupen zok deupen te loaten as taiken dat ze zok bekeerden. 25 Dou e zien loopboan oflaip, zee Johannes: 'Veur wèl zain ie mie aan? Ik bin t nait, hur! Mor kiek: achter mie aan, doar komt e! Ik bin nog te min om hom sandoalen lös te moaken.' 26 Bruiers en zusters! Ie dij ofstammen van Abraham, en dijent maank joe dij God vereren, aan ons is bericht doan van dizze redden. 27 Bevolken van Jeruzalem en heur laaiders wollen ja niks van hom waiten, mor hebben hom veroordaild. Zo hebben ze oetsproaken van profeten, dij elke sabbat veurlezen worden, in vervullen goan loaten. 28 Of konden ze hom ook van niks aankloagen doar of doodstraf op staait, toch hebben ze van Pilatus aaist dat hai terechtsteld wer. 29 Dou ze t aal ofwikkeld haren dat over hom schreven staait, nammen ze hom van t kruus òf en legden ze hom in n graf. 30 Mor God het hom oet dood weer opwekt. 31 Verschaaiden doag laank verscheen e aan dij mit hom mitgoan wazzen van Galilea noar Jeruzalem tou. Dizzent spreken nou as zien getugen t volk aan. 32 En wie brengen joe t goie nijs dat wat of God aan ons veurvoaders beloofd haar, 33 dat e dat woarmoakt het aan ons, heur kinder, deurdat e Jezus weer opstoan luit. Zo staait t ja ook in twijde psaalm: 'Mien zeun bistoe, van vandoag òf gèl ik as dien voader!' 34 Hai luit hom zo oet dood opstoan, dat e nait meer vergoan kon. Dat het e zo zegd: 'Ik zel joe David zien biezundere veurrechten geven doar hai van op aan kon.' 35 Hai zegt ja in nog weer n aander psaalm: 'Ie zellen man dij ie veur joe ofzunderd hebben, t nait aandoun dat e vergaait.' 36 Dou e in zien tied noakommen was wat of God mit hom veur haar, is David ja overleden en bie zien veurvoaders biezet en vergoan. 37 Mor man dij God opwekt het, is nait vergoan. 38 Wait doarom wel, bruiers, dat joe aanzegd wordt: deur hom krieg ie vergeven van zunden. Van ales doar of Mozes zien wet joe gain vrijsproak van geven kon, 39 wordt elk dij leuft deur hom vrijsproken. 40 Paas ter doarom mor veur op dat joe nait overkomt wat of ter bie profeten schreven staait: 41 'Nou mout ie ais zain, ie, dij mie niks in reken hebben, kiek ter mor van op en moak mor dat ie votkommen. Ik dou ja wat in joen doagen, dat ie vast nait leuven willen as ain joe t vertelt.'" 42 Dou ze noar boeten gingen, drongen mensken der op aan dat ze ankom sabbat dij bosschop nog n moal te heuren kregen. 43 Dou sinagoge oetgoan was, laipen veul Jeuden en vrome proselieten mit Paulus en Barnabas mit. Dij spraken mit heur en drongen der bie heur op aan traauw te blieven aan God zien genoade. 44 Volgende sabbat kwam sikkom haile stad bie nkander om de Heer zien woord te heuren. 45 Dou Jeuden aal dij mensken zagen, werden ze ofgunsteg. Mit lasterproatjes gingen ze tegen Paulus zien woorden in. 46 Mor Paulus en Barnabas nammen gain blad veur mond. "Wie mozzen," zeden ze, "mit t verkundegen van God zien woord ja wel bie joe begunnen. Mor nou ie t ofwiezen en vinden dat t aiwege levent aan joe nait besteed is, goud, den goan we noar haaidens. 47 De Heer het ons ja dizze odder geven: 'Ik heb joe aansteld as n licht veur haaidens dat ie dainen zollen, om aan t èn van wereld tou, mensken te redden.'" 48 Wat wazzen haaidens blied dou ze dit heurden. Ze prezen de Heer zien woord en elkenain dij t om t aiwege levent te doun was, kwam tou geleuf. 49 De Heer zien woord braaidde zok oet deur dij haile streek. 50 Mor Jeuden steukelden onder vernoame vraauwlu dij God vereerden, en ook onder notoabeln van dij stad. Ze kregen heur zowied dat ze achter Paulus en Barnabas aangingen. Van dij gevolgen, dat ze heur votjuigen oet heur kontrainen. 51 Mor zai schudden t stof van heur vouten over heur oet en gingen noar Ikonium. 52 Leerlingen werden aalaan blieder en kwammen aalaan meer onder beslag van hillege Gaist.

Handelingen van apostels 14


01In Ikonium deden ze t nait aans. Ze gingen in sinagoge van Jeuden en spraken zo, dat hail veul Jeuden, gliekegoud as Grieken, tou geleuf kwammen. 02Mor Jeuden dij der nait aan wollen, steukelden haaidens op en bedurven t bie haaidens veur bruiers. 03Zai bleven doar wel n haile toer en pruiten trankiel in vertraauw op de Heer. Dij bevestegde t woord van zien genoade deurdat e heur taikens en wonders doun luit. 04Mor der kwam twijspaalk onder lu van dij stad: paardie stonden aan Jeuden heur kaant, aandern aan apostels heurent. 05Dou haaidens en Jeuden mit heur laaiders op heur òf zollen om heur te mishandeln en te stainegen, 06kregen ze dat in de goaten en vluchtten noar de steden van Lykaönië, Lystra en Derbe en omstreken. 07Dou ze doar dounde wazzen mit t verkundegen van t evengelie, 08zat ter n man, t was in Lystra, dij haar gain macht over zien vouten. Hai was van zien geboorte òf aan lam en haar nooit lopen kind. 09Hai lusterde noar wat of Paulus te zeggen haar. Paulus keek hom stief aan en zag, man haar vertraauw dat e hulpen worden kon. 10 Zo, dat elk hom heuren kon, zee e: "Goa recht op joen vouten stoan!" Hai sprong in t èn en stapte hènneweer. 11 Dou mensken zain haren wat of Paulus doan haar, begunden ze in t Lykaönisch te roupen: "Goden binnen in menskengedoante noar ons omdeel kommen!" 12 Tegen Barnabas zeden ze Zeus en tegen Paulus Hermes: dij dee t woord ja. 13 Priester van Zeus, dij zien tempel stoef boeten stad lag, brochde bollen mit kraanzen om, noar poort van stad en wol mit t volk n ovver brengen. 14 Dou apostels Barnabas en Paulus dat vernammen, scheurden ze heur klaaier en sprongen schraivend maank t volk. 15 "Lu," zeden ze, "wat dou ie nou? Wie binnen ook mor gewone mensken, net as ie. Ons bosschop is nou juust dat ie joe bekeren mouten: van dij goden dij niks te beduden hebben tou God dij leeft! Dij hemel, laand en zee, en aal wat of ter op en in is, moakt het. 16 In tieden dij achter ons liggen, luit hai ale volken geworden. 17 Toch luit e deur goud te doun, vernemen dat e der was: oet hemel gaf e joe regen en zörgde, as t ter tied tou was, dat joen gewazzen goud schudden. Hai gaf joe eten zat, en wien ook doar je fleureg van worden." 18 Alderdeegs mit dizze woorden konden ze t volk ter nog mor naauw van ofholden heur n ovver te brengen. 19 Mor dou kwammen der Jeuden oet Antiochië en Ikonium. Dij wozzen t volk te beproaten. Ze smeten Paulus mit stainen en sleepten hom tou stad oet. Ze dochten nait aans: dij is dood. 20 Mor leerlingen gingen om hom tou stoan, hai kwam in t èn en ging tou stad in. Aanderdoags ging e mit Barnabas noar Derbe tou. 21 Ze brochten t evengelie in Derbe en kregen der hail wat aanhangers. Dou gingen ze weerom noar Lystra, Ikonium en Antiochië. 22 Doar gavven ze leerlingen nije moud. Ze spoorden heur aan om bie t geleuf te blieven. "Wie kinnen ja aans nait as deur veul verdrokken hèn in God zien keunenkriek kommen," zeden ze. 23 In elke gemainte wezen ze oldsten aan. Noa beden en vasten druigen ze heur op aan de Heer doar ze in leuven deden. 24 Ze raaisden deur Pisidië noar Pamfylië, 25 verkundegden t woord in Perge en raaisden noar Attalia. Dat ligt aan kust. 26 Doarvandoan zaailden ze mit schip noar Antiochië. Gemainte doar haar heur destieds aanvertraauwd aan God zien genoade veur t waark dat of ze nou doanmoakt haren. 27 Dou ze doar aankommen wazzen, raipen ze gemainte bie nkander. Ze deden verslag van wat of God deur heur waark doan haar, en dat e veur haaidens deur noar t geleuf openmoakt haar. 28 Ze bleven doar n haile zet bie leerlingen.

Handelingen van apostels 15


01n Poar mensken dij oet Judea kommen wazzen, leerden bruiers dit: "As ie joe nait besnieden loaten zo as Mozes zegd het, den kin ie nait beholden worden." 02Doar ontston opschudden over. Paulus en Barnabas kregen hoge woorden mit heur. Dou gavven ze Paulus en Barnabas en n poar aander leden van gemainte opdracht om dizze vroag aan apostels en oldsten in Jeruzalem veur te leggen. 03Gemainte swaaide heur oet en ze raaisden deur Fenicië en Samaria en vertelden dat haaidens zok bekeerden. Ale bruiers in dij streken werden doar deurhèn blied om. 04Bie aankomst in Jeruzalem werden ze verwelkomd deur gemainte, apostels en oldsten. Ze vertelden aal wat of God mit heur doan haar. 05Mor n stokkewat geleuvegen, t wazzen Farizeeërs, zeden: "Ze mouten besneden worden en Mozes zien wet onderholden." 06Apostels en oldsten kwammen bie nkander om dizze oetsproak te bekieken. 07Noa veul hènneweer geproat ging Petrus stoan: "Lu," zee e, "ie waiten dat God van begun òf aan mie oetkozen het, dat haaidens van mie t evengelie heuren zollen en der in leuven. 08God, dij ons deurhèn ken, het dat bezegeld deur ook aan heur hillege Gaist te geven net as aan ons. 09Hai het gain steek onderschaaid moakt tussen ons en heur, omreden hai het heur deur t geleuf zuverd. 10 Woarom doag wie God den oet deur leerlingen n juk op haals te leggen dij wie nait rizzen konden en ons olders net zo min? 11 Nee, wie leuven dat wie, net as zai, deur de Heer Jezus zien genoade beholden worden kinnen." 12 Doar wer vergoadern stil van. Dou lusterden ze noar Barnabas en Paulus, dij vertelden wat veur taikens en wonders God altmoal deur heur onder haaidens doan haar. 13 Dou ze oetsproken wazzen, ging Jakobus doarop in. "Bruiers," zee e, "nou mout ie ais even noar mie lustern! 14 Simeon het ons oetstokt hou of God zulm t eerst ter op oet west het oet haaidens n volk op zien noam te brengen. 15 Dat is krekt wat of profeten zeden. Der staait ja schreven: 16 'Loater zel ik weerkommen en David zien tènt dij om lag, weer opzetten; wat of doarvan omdeel hoald was, zel ik vannijs opbaauwen en weer in t èn zetten. 17 Den zel wat of ter van bevolken over is, de Heer zuiken mit ale haaidens doar of mien noam over oetroupen is. 18 Zo sprekt de Heer, dij dat van oldsheer bekend moakt.' 19 Doarom main ik dat wie dijent dij zok oet t haaidendom tou God bekeren, t nait stoerder moaken mouten, 20 mor heur schrieven dat ze zok ontholden mouten van wat of deur ofgoden besmet is, van onzedelkhaid, van vlaais van daaiern dij stikt binnen, en van bloud. 21 Mozes het ja al van olde tieden òf aan hoast in elke stad mensken dij bosschop veurholden: elke sabbat wordt e ja in sinagoge veurlezen." 22 Dou besloten apostels en oldsten mit haile gemainte n poar manlu oet heur kring te kaizen en mit Paulus en Barnabas noar Antiochië te sturen. Dat wazzen Judas, mit bienoam Barsabbas, en Silas, baaident laaidende personen onder bruiers. 23 Ze gavven heur dizze braif mit: "Aan bruiers oet haaidens in Antiochië, Syrië en Cilicië. Beste bruiers en zusters, 24 Wie hebben heurd dat summegen van ons bie joe veur konsternoatsie zörgd hebben, deurdat ze joe mit heur proat overstuur muiken. Van ons haren ze doar gain opdracht tou kregen. 25 Doarom heb we, dou wie t ains worden wazzen, besloten manlu te kaizen om dij noar joe tou te sturen mit Barnabas en Paulus, mensken doar of wie n bult mit op hebben. 26 Zai hebben ja heur levent woagd veur noam van ons Heer Jezus Christus. 27 Doarom heb we Judas en Silas stuurd; zai doun joe zulfde bosschop ook mondeling. 28 Hillege Gaist en wie hebben ja besloten joe nait meer verplichtens op te leggen as dizzent, dij beslist neudeg binnen: 29 ie mouten joe ontholden van wat of aan ofgoden ovverd is, van bloud, van vlaais van daaiern dij stikt binnen, en van onzedelkhaid. As ie joe doarveur woaren, zel joe t goud goan. Holdt joe! Mit groutnis, apostels en oldsten van gemainte in Jeruzalem." 30 Ze nammen ofschaaid en raaisden noar Antiochië. Doar raipen ze gemainte bie nkander en langden heur braif over. 31 Dou ze dij lezen haren, werden ze blied, omreden dij gaf heur nije moud. 32 Judas en Silas dij zulm ook profeten wazzen, pruiten n haile toer mit bruiers. Zo werden ze moudeg en vastberoaden. 33 Dou ze doar n zet touholden haren, nammen ze in beste verstandholden ofschaaid van bruiers en gingen weerom noar lu dij heur stuurd haren.f + Aander handschriften hebben veur vers 34: "Mor Silas besloot te blieven en Judas ging allenneg weerom."f* 35 Paulus en Barnabas brochten heur tied in Antiochië deur mit onderricht en t verkundegen van de Heer zien woord. Doar deden ook nog n bult aandern aan mit. 36 n Dag of wat loater zee Paulus tegen Barnabas: "Wie mozzen nog ais weer bie ale steden langs doar wie de Heer zien woord verkundegd hebben, en kieken hou of t mit leerlingen staait." 37 Nou wol Barnabas ook Johannes, dij Marcus nuimd wer, mit hebben. 38 Mor Paulus vuilde doar niks veur. Ain dij heur noa Pamfylië in steek loaten haar in stee van zok mit heur op t waark te gooien, zo'n man wol e nait mit hebben. 39 Ze kregen der zo'n spul over dat ze oetnkander gingen. Barnabas nam Marcus mit en voarde noar Cyprus. 40 Mor Paulus koos Silas en ging aan raais. Bruiers vertraauwden hom tou aan de Heer zien genoade. 41 Hai raaisde deur Syrië en Cilicië en muik doar gemaintes vastberoaden.

Handelingen van apostels 16


01Hai kwam ook in Derbe en Lystra. Doar trof e n leerling, dij haitte Timoteüs, zeun van n geleuveg Jeudske en n Griekse voader. 02Hai ston goud aanschreven bie bruiers in Lystra en Ikonium. 03Paulus wol hom mitnemen op raais. Zo luit e hom, mit t oog op Jeuden in dij kontrainen, besnieden: elkenain wos ja dat zien voader n Griek was. 04In steden dij ze op heur deurraais aandeden, gavven ze besloeten deur dij apostels in Jeruzalem nomen haren. Doar zollen ze zok aan holden. 05Zo kwammen gemaintes vaaster te stoan in t geleuf. Heur ledental wer doagelks groder. 06Dou trokken ze wieder deur kontrainen van Frygië en Galatië, omreden hillege Gaist huil t tegen dat ze in Asia bosschop brochten. 07Dou ze in buurt van Mysië kommen wazzen, perbaaierden ze noar Bitynië te raaizen, mor Jezus zien Gaist wol dat nait lieden. 08Ze trokken Mysië verbie en kwammen in Troäs, aan kust. 09Doar kreeg Paulus snaachts n vizioun. Der ston n man oet Macedonië veur hom. Dij nuigde hom: "Steek toch over noar Macedonië en help ons!" 10 Dou e t vizioun zain haar, perbaaierden wie votdoalek noar Macedonië, n Romaainse kolonie, òf te raaizen. Wie muiken der ja oet op dat God ons roupen haar om heur bliede bosschop te verkundegen. 11 Zo zaailden wie oet Troäs vandoan, liekoet noar Samotrake en aanderdoags noar Neapolis. 12 Doarvandoan ging we noar Filippi tou. Dat is n belangrieke stad in dat dail van Macedonië, n Romaainse kolonie. Dou we in dij stad n dag of wat touhuilen, 13 ging we op sabbat deur stadspoort bie revier langs. Wie dochten ja, doar zol wel n bedeploats wezen. Doar ging we zitten en begunden mit vraauwlu te proaten dij doar bie nkander kommen wazzen. 14 Der zat ook n vraauw te lustern dij Lydia haitte. Ze dee in purper en kwam oet stad Tyatira. Zai vereerde God. En de Heer muik heur zo nijsgiereg dat ze mit aandacht volgde wat of Paulus zee. 15 Dou ze zok mit heur hoesgenoten deupen loaten haar, nuigde ze ons en zee: "Nou ie van oordail binnen dat ik de Heer traauw bin, kom toch mit mie noar hoes en neem doar joen intrek." Deur stief aan te dringen kreeg ze ons zowied. 16 Op n keer dou wie onderwegens wazzen noar bedeploats, kwam ons n sloavin in muit. Dij haar n woarzeggende gaist. Mit dat woarzeggen brochde ze heur boazen n pak geld aan. 17 Zai kwam Paulus en ons achternoa en raip mor aal: "Dizze mensken binnen knechten van alderhoogste God. Zai vertellen joe, hou of ie red worden kinnen." 18 Dat dee ze verschaaiden doag achternkander. Dou Paulus dat begunde te vervelen, draaide hai zok om en zee tegen gaist: "Ik beveel die in noam van Jezus Christus: goa oet heur vandoan!" Op t aigenste ogenblik ging e vot. 19 Dou heur boazen zagen: doar gaait ons kaans op verdainste, grepen ze Paulus en Silas beet en sleepten heur noar t maartplaain veur t bestuur van stad. 20 Ze brochten heur veur pretoren. "Dizze mensken," zeden ze, "brengen ons stad in rep en ruier. t Binnen Jeuden 21 en ze verkundegen gebruken dij wie nait overnemen maggen of noavolgen. Wie binnen ja Romaainen." 22 Ook t volk keerde zok tegen heur. Pretoren ropten heur dou klaaier van t lief òf en luiten heur mit stòkken ofraanzeln. 23 Dou ze heur flink van laaiterom geven haren, smeten ze heur in t gevang. Aan cipier gavven ze opdracht heur goud te bewoaken. 24 Dou dij zo'n inzeggen kregen haar, zette hai heur in t binnenste hondegat en sloot heur vouten sekuur in t blok. 25 Om middernaacht zongen Paulus en Silas in heur gebed God zien lof. Gevangenen lusterden noar heur. 26 Inains kwam der zo'n swoare eerdbeven, dat gevangenis schudde op zien grondvesten. Doalek vlogen ale deuren open en sprongen bie elkenain boeien lös. 27 Cipier schoot wakker. Dou e deuren van gevangenis openstoan zag, trok e n sweerd en wol e zokzulm van kaant moaken. Hai dochde ja: gevangenen binnen der vandeur. 28 Mor Paulus raip zo haard as e kon: "Dou joezulm nait te kòrt! Wie binnen der ja altmoal nog!" 29 Hai luit licht brengen, runde noar binnen tou en trillend over aal zien leden vuil e veur Paulus en Silas op knijen. 30 Hai brochde ze noar boeten tou en zee: "Manlu, wat mout ik doun om red te worden?" 31 "Leuf in de Heer Jezus," zeden ze, "den zel ie red worden. Ie en aal joen volk." 32 Dou verkundegden ze de Heer zien woord aan hom en aan ale lu dij bie hom in hoes woonden. 33 Dat aigenste uur van naacht nam e heur mit en wosk heur wonden oet. Vot ter noa luit e zok mit aal zien volk deupen. 34 Dou brochde hai ze noar boven in zien hoes en zette heur n moal veur. En mit aal zien hoesgenoten vierde hai feest, omreden hai leufde nou in God. 35 Dou t dag worden was, stuurden pretoren heur bodes mit t bevel: "Loat dij mensken vrij!" 36 Cipier gaf t aan Paulus deur. "Pretoren," zee e, "hebben waiten loaten dat wie joe baaident vrijloaten mouten. Ie kinnen der dus oetkommen en gerust wieder raaizen." 37 Mor Paulus zee tegen hom: "Wat? Ze hebben ons in t openboar zunder vörm van perses oftiggeln loaten aalhouwel wie Romaainse börgers binnen en dou in t gevang zet. En nou willen ze ons der stiekem weer oetloaten? Mor zó gaait dat nait! Loaten ze zulm mor kommen en ons noar boeten tou brengen." 38 Bodes brochten dizze woorden aan pretoren over. Dij werden benaauwd dou ze heurden dat t Romaainse börgers wazzen. 39 Dat ze gingen noar heur tou en wozzen heur te beduzzeln. Ze brochten heur noar boeten en vruigen of ze wel tou stad oetgoan wollen. 40 Mor dou zai tou gevangenis oetgoan wazzen, gingen ze noar Lydia. Doar trovven ze de bruiers, spraken heur moud in en dou eerst gingen ze tou stad oet.

Handelingen van apostels 17


01Over Amfípolis en Apollonia raaisden ze noar Tessalonica. Doar haren Jeuden n sinagoge. 02Zo as e wènd was, ging Paulus doar hèn en drij sabbatdoagen achternkander pruit e mit heur aan haand van de Schriften. 03Deur dij op te sloagen, brochde hai heur bie dat Messias lieden mos en oet dood opstoan. "En dit," zee e, "is nou Messias: Jezus, dij ik joe verkundegen dou." 04Gounent van heur luiten zok overtugen en sloten zok bie Paulus en Silas aan. Ook n haile bult Grieken dij God vereerden en nog al wat vernoame vraauwlu. 05Mor Jeuden konden dat nait goud zetten. Dat ze scharrelden oet t stroatvolk n poar deugennaiten op. Dij zörgden dat ze t volk achter zok aan kregen en brochten zo stad in rep en ruier. Ze trokken op Jason zien hoes òf en perbaaierden heur veur volksvergoadern te brengen. 06Mor dou ze heur nait vinden konden, sleepten ze Jason en nog n stokkewat bruiers veur t stadsbestuur. "Dizze mensken, dij haile wereld op kop zetten," raipen ze, "binnen hier nou ook opdoken! 07Jason het heur onderdak geven. Ze handeln altmoal in stried mit kaaizer zien dekreten. Ze beweren ja dat ter nóg n keunenk is: Jezus!" 08Zo verbalderden ze t volk en ook bestuurders van stad dij dit heurden. 09Eerst dou dij n börgtocht kregen haren van Jason en dij aandern, luiten ze heur vrij. 10 Bruiers stuurden Paulus en Silas aigenste naacht nog noar Berea. Dou dij doar aankwammen, gingen ze noar sinagoge van Jeuden tou. 11 Hier wazzen mensken vrundelker as dij in Tessalonica. Ze nammen t woord geern aan. Doagelks gingen ze in de Schriften noa, of dat goud kwam. 12 n Bult van heur kwammen tou geleuf en van vernoame Griekse vraauwlu en manlu gain luk beetje. 13 Mor dou Jeuden oet Tessalonica der achter kwammen dat Paulus ook in Berea God zien woord verkundegde, kwammen ze doar ook onrust zaaien en t volk verbaldern. 14 Bruiers luiten Paulus dou votdoalek noar kust vertrekken, mor Silas en Timoteüs bleven doar. 15 Lu dij Paulus op stee brochten, gingen mit hom aan Athene tou. Dou gingen ze weerom. Ze kregen veur Silas en Timoteüs bosschop mit, dij zollen zo gaauw meugelk weer bie hom kommen. 16 Zo zat Paulus in Athene op heur te wachten. Dou e zag hou of dij stad onder ofgodsbeelden zat, muik e zok kwoad. 17 Nou pruit e in sinagoge mit Jeuden en lu dij God vereerden, en op t stadsplaain elke dag mit lu dij doar net wazzen. 18 Zo ruiken ook summege epicurische en stoïsche wiesgeren mit hom aan proat. Paardie van heur zeden: "Wat zol dizze proatjemoaker ainlieks te vertellen hebben?" Mor aandern: "t Liekt wel of e ons vremde goden aanproaten wil." Hai verkundegde ja bliede bosschop over Jezus, dat dij opstoan was. 19 Zai nammen hom mit en brochten hom noar Areopagus. "Mag wie waiten," zeden ze, "wat veur nije leer of ie doar veurdroagen? 20 Ie loaten ons ja wat heuren doar of wie nij van opheuren. Doarom wil we waiten wat of dat te beduden het." 21 Atheners, en ale boetenlanders dij doar op bezuik kwammen, wazzen ja aans naargens op oet as om t nijste van t nijste te vertellen of te heuren. 22 Paulus ging midden op Areopagus stoan en zee: "Atheners! Aan ales zai ik dat ie toch wel meer as gewoon ontzag hebben veur hogere machten. 23 Dou k ja zo ais wat deur joen stad swurf en ales opnam wat of ie zo aal vereren, heb k ook n altoar vonden doar op ston: 'Veur onbekende god.' Nou, wat of ie vereren mor nog nait kennen, dat kom ik joe verkundegen. 24 Dij God dij wereld moakt het en aal wat of ter op is, dij Heer van hemel en eerde, woont nait in tempels dij menskenhanden moakt hebben. 25 Hai is ook nait aanwezen op dainsten van mensken, as of e nog verlet om wat het. Hai geft ja zulm aan altmoal levent en oam, joa, ales. 26 Hai luit ale volken, t aine noa t aander, over haile wereldoppervlak wonen mit opdracht dat ze veur n bepoalde tied - dat is te zeggen: veur zo laank as ze doar van hom wonen moggen - 27 God zuiken zollen en perbaaiern mit hom kontakt te kriegen en hom te vinden. Zowied is e ja ook nait bie elk van ons vandoan. 28 Deur hom leef wie ja, beweeg wie ons en bestoan wie. Net as ook summege dichters van joen volk zegd hebben: 'Zien noageslacht bin we.' 29 Nou, as wie den God zien noageslacht binnen, mout we ook nait denken dat godhaid zukswat is as gold of zulver of stain, n feguur dij n mensk vörmd of oetdocht het. 30 Toch wil God dij tieden dat ie nait beter wozzen deur vingers zain. Mor noú ropt e mensken altmoal en overaal der tou op zok te bekeren. 31 Hai het ja n dag vaststeld dat e wereld rechtveerdeg oordailen loaten zel deur ain dij hai aansteld het. Van dij aanstellen het e veur elkenain t bewies ofgeven deur hom oet dood opstoan te loaten." 32 Dou ze over opstanden van doden heurden, haren summegen doar de gek mit. Mor aandern zeden: "Doar wil we joe nog wel ais over heuren!" 33 Dat zodounde ging Paulus bie heur vot. 34 Mor n poar manlu toalden Paulus aan en kwammen tou geleuf. Dionysius, n lid van Areopagusroad, was doar ook maank, en n vraauw dij Damaris haitte, mit nog n poar aandern.

Handelingen van apostels 18


01Dou ging e oet Athene vandoan en kwam in Korinte. 02Doar trof e n Jeud oet Pontus. Aquila was zien noam. Dij was net mit zien vraauw Priscílla oet Itoalie kommen, omreden Claudius haar onnaaierd, ale Jeuden mozzen tou Rome oet. Hai laip bie heur aan. 03Omdat ze t zulfde affeer haren, woonde hai bie heur in en dee doar zien waark. Heur affeer was noamelk tènten moaken. 04Elke sabbat haar e gesprekken in sinagoge en perbaaierde hai Jeuden en Grieken te overtugen. 05Mor dou Silas en Timoteüs oet Macedonië aankommen wazzen, spandaaierde Paulus áál zien tied aan t verkundegen. Hai wees Jeuden der mit klem op dat Jezus de Messias is. 06Mor dou zai doar tegen in gingen en hom veur van ales en nog wat oetmuiken, schudde hai zien klaaier oet. "Ie binnen zulm verantwoordelk veur joen dood," zee e tegen heur, "ik nait. Van nou òf aan zel ik noar haaidens tougoan." 07Hai ging doarvandoan en kwam in hoes bie n zekere Titius Justus, dij God vereerde. Dat hoes ston noast sinagoge. 08Crispus, sinagogeboas, kwam mit aal zien hoesgenoten tou geleuf in de Heer. Stoadegaan leufden veul Korintiërs dou ze t (evengelie) heurden en luiten zok deupen. 09Snaachts zee de Heer in n vizioun tegen Paulus: "Nait baang wezen en die nait stil holden! 10 Ik bin ja bie die. Gainain zel n vinger noar die oetsteken om die kwoad te doun, omreden ik heb veul volk in dizze stad." 11 Anderhaalf joar het e doar woond en heur onderricht geven in God zien woord. 12 Mor dou Gallio proconsul van Achaje was, keerden Jeuden zok as ain man tegen Paulus en brochten hom veur t gerecht. 13 "t Gaait tegen wet in," zeden ze, "zo as dizze man perbaaiert mensken der tou over te hoalen God te vereren." 14 Dou Paulus mond opendoun wol, zee Gallio tegen Jeuden: "As ter van n misdoad sproake was of van n gemaine streek, den haar k vanzulm joe, Jeuden, wel oetproaten loaten. 15 Mor nou t om hikhakkerij gaait over n woord en noamen en dij wet van joe, mout ie t zulm mor oetzuiken. Doar wil ik gain rechter over wezen." 16 En hai juig ze vot, bie zien rechterstoul vandoan. 17 Mitmekoar grepen ze dou sinagogeboas Sostenes en gavven hom veur t gerechtsgebaauw n pak sloag. Mor Gallio trok zok ter niks van aan. 18 Paulus bleef doar nog verschaaiden doag. Dou nam e ofschaaid van bruiers en voarde noar Syrië. Priscílla en Aquila gingen mit hom. Eerst haar e in Kenchreeën zien hoar ofknippen loaten. Hai ston onder n gelofte. 19 Dou ze in Efeze aankwammen, ging e bie dij aandern vot. Zulm ging e noar sinagoge tou om doar mit Jeuden te rezenaaiern. 20 Dou ze hom vruigen wat laanger te blieven, sluig e dat òf. 21 Mor bie t ofschaaid zee e: "Ik kom nog wel ais weerom, as God t wil." Dou ging e mit t schip oet Efeze vot, 22 op Caesarea òf. Doar ging e aan laand, zee gemainte goidag en raaisde dou noar Antiochië. 23 Dou e doar n zetje west haar, ging e weer vot. In ainen deur raaisde hai deur t laand Galatië en Frygië. Ale leerlingen gaf e nije moud. 24 Nou was ter n Jeud, Apollos oet Alexandrië, n redenriek man, in Efeze beland. Hai was haile kloar in de Schriften. 25 Dij was onderwezen in de Heer zien Weg. En mit veul vuur, zo was zien oard, was e wènd te vertellen en hail sekuur te leren wat of e over Jezus wos. Mor dat was bloots Johannes zien deup. 26 Dij man nou, begunde trankiel in sinagoge op te treden. Dou Priscílla en Aquila hom heurd haren, nammen ze hom mit en brochten hom naauwkeureger op hoogte mit God zien Weg. 27 Hai wol noar Achaje oversteken. Bruiers pittjeden hom aan en schreven n braif aan leerlingen doar dat ze hom aanveerden zollen. Dou e doar aankommen was, haren geleuvegen veul aan hom deurdat e zokse goaven haar. 28 Mit kracht kwam e in t openboar tegen Jeuden op, deur oet de Schriften aan te teunen dat Jezus de Messias is.

Handelingen van apostels 19


01In tied dat Apollos in Korinte was, kwam Paulus, dou hai t binnenlaand deurraaisd haar, in Efeze. Doar kwam e n poar leerlingen tegen. 02Hai zee tegen heur: "Heb ie hillege Gaist ook kregen dou ie geleuveg werden?" "Wie hebben nait ainmoal heurd dat hillege Gaist ter is," zeden ze tegen hom. 03"Wat veur n deup," vruig e, "heb ie den kregen?" "Johannes zienent," zeden ze. 04"Mor," zee Paulus, "t was Johannes mit zien deupen om bekeren te doun. Dij noa hom kommen zol, dij mozzen ze leuven, zee e tegen t volk. En doar bedoulde hai Jezus mit." 05Dou ze dit heurd haren, luiten ze zok deupen in de Heer Jezus zien noam. 06En mit dat Paulus heur handen oplegde, kwam hillege Gaist over heur. Ze pruiten in aander toalen en profetaaierden. 07t Wazzen mit mekoar n man of twaalf. 08Dou ging e noar sinagoge tou. Doar treedde hai drij moand laank trankiel op. Deur gesprekken te holden over God zien riek perbaaierde hai heur te overtugen. 09Mor dou summegen stief en strak bie heur ongeleuf bleven en tegen t publiek over de Weg min muiken, luit e heur schaiten. Zien leerlingen nam e apaart en huil ale doagen gesprekken in Tyrannus zien schoul. 10 Dit ging twij joar zo deur. Zodounde kregen ale inwoners van Asia, Jeuden net zo goud as Grieken, de Heer zien woord te heuren. 11 God luit Paulus wonders doun zo as je nait voak te zain kriegen. 12 Dat in t lest huilen ze hom buusdouken en lendedouken van t lief òf om dij noar zaike mensken te brengen. Den verswonnen heur kwoalen en gingen kwoaie gaisten oet heur vot. 13 Nou perbaaierden gounent van Jeuden dij as duveloetdrievers bie pad laipen, tegen dijent dij onnure gaisten in zok haren, de Heer Jezus zien noam te bruken. "Ik besweer joe," zeden ze den, "bie dij Jezus dij Paulus verkundegt." 14 Doar wazzen zeuven zeuns van n zekere Skevas, n Jeudse opperpriester, mit dounde. 15 Mor onnure gaist haar doarvan weerom en zee: "Jezus ken k, en Paulus wait k van. Mor wèl bin ie ainlieks?" 16 Dou sprong man dij kwoaie gaist in haar, heur op nek, wer heur de boas en kreeg ze der onder. Dat ze runden in heur ondergoud en bont en blaauw tou dat hoes oet. 17 Dit wer bie ale Jeuden en Grieken dij in Efeze woonden, bekend. Ze kregen altmoal schrik te pakken. Zo kreeg de Heer Jezus aal meer noam. 18 Hail wat van dijent dij tou geleuf kommen wazzen, kwammen om op te biechten en aan te geven wat of ze oetvreten haren. 19 Verschaaident van lu dij zok mit swaarde kunst opholden haren, brochten heur bouken bie nkander en braandden dij in t openboar op. Dou zai optelden wat of dij weerd wazzen, kwammen ze op n bedrag van fieftegdoezend zulverstokken. 20 Zo nam invloud van de Heer zien woord staark tou en won in kracht. 21 Dou dat zien beslag kregen haar, kreeg Paulus t in t zin over Macedonië en Achaje noar Jeruzalem te raaizen. "As k doar west heb," zee e, "mout k ook in Rome wezen." 22 Hai stuurde mor vast twij van zien helpers, Timoteüs en Erastus, noar Macedonië. Zulm bleef e nog n zetje in Asia. 23 Om dij tied ontston der grode rebulie noar aanlaaiden van de Weg. 24 n Zekere Demetrius noamelk, n zulversmid, luit zien vakgenoten nuver verdainen aan t moaken van zulvern Artemistempeltjes. 25 Dij raip e bie nkander, mit waarklu oet dat vak. "Manlu," zee e, "ie waiten wel dat t aan dit affeer te daanken is dat wie t zo roem hebben. 26 Nou zain en heur ie, dat nait allenneg in Efeze, mor sikkom in hail Asia, dij Paulus hail wat mensken overhoald en omproat het mit zien zeggen: 'Dij mit menskenhanden moakt worden, dat binnen gain goden.' 27 t Gevoar bestaait dat dommit nait allenneg dizze bedriefstak niks meer in te brengen het, mor dat mensken ook grode godin Artemis heur tempel niks meer in reken hebben. Den zel ze van heur hoge voutstok omdeel hoald worden: zai dij nou in hail Asia, joa, in haile wereld, vereerd wordt!" 28 Dou ze dat heurden, werden ze deurhèn vergrèld en raipen: "Groot is Efezers heur Artemis!" 29 Dizze opschudden ging haile stad deur. As ain man gingen mensken op schaauwbörg òf. Ze sleepten Gajus en Aristarchus mit, manlu oet Macedonië dij mit Paulus op raais wazzen. 30 Paulus wol der op òf noar t volk tou, mor dat wollen leerlingen nait lieden. 31 Alderdeegs n poar leden van t pervinziebestuur van Asia dij mit hom bevrund wazzen, luiten hom woarschaauwen, hai zol zok nait in schaauwbörg woagen. 32 Doar raip ain dit, aander dat. Odder of regel was ter ja nait in dij vergoadern. Mainsten wozzen nait ainmoal woar of ze veur bie nkander kommen wazzen. 33 Onder t volk dochde men dat t om Alexander ging, doar of Jeuden mit op proppen kommen wazzen. Alexander haar al mit haand n taiken geven en wol zok veur t volk verantwoorden, 34 mor dou ze deurkregen dat hai n Jeud was, zetten ze altmoal as ain man n keel op en raipen wel n uur of twij achter mekoar: "Groot is Efezers heur Artemis!" 35 Mor siktoares kreeg t volk in bedwang. "Efezers," zee e, "elkenain op wereld wait toch dat Efezers heur stad de zörg het over de grode Artemis en over stain dij tou hemel oetvalen is? 36 As joe dat nou nait ontstreden wordt, mout ie joe rusteg holden en nait mor kop over haals wat doun. 37 Ie hebben dizze manlu ja opbrocht ofschoon ze gain tempelrovers binnen of ons godin wat miszegd hebben. 38 As nou Demetrius en vakgenoten n klacht tegen ain hebben, nou, der worden toch rechtszittens holden en der binnen toch proconsuls? Loaten ze doar dij aander aankloagen. 39 As ie nog wat meer willen den zel doarover in n wettege volksvergoadern beslist worden. 40 Dit zeg k, omreden wie lopen kaans dat wie van opstand aankloagd worden om wat of ter vandoag veurvalen is. Doar was ja hail gain reden tou en wie zellen t nait verantwoorden kinnen dat wie dizze oploop teweegbrocht hebben." Mit dizze woorden muik e n èn aan vergoadern.

Handelingen van apostels 20


01Dou rebulie bedoard was, raip Paulus leerlingen bie zok en sprak heur moud in. Doarop nam e ofschaaid en ging op raais noar Macedonië. 02Op zien raais deur dij kontrainen huil e veul moudgevende tousproaken. Zo kwam e in Griekenlaand. 03Doar bleef e drij moand. Krekt dou e noar Syrië voaren wol, zetten Jeuden n komplöt tegen hom op taauw. Doarom besloot e over Macedonië weerom te goan. 04Bie hom in t gezelschop was Sopatrus, Pyrrhus zien zeun, oet Berea, Aristarchus en Secundus oet gemainte van Tessalonica, Gajus oet Derbe, en Timoteüs, Tychikus en Trofimus oet Asia. 05Dij wazzen veuroet raaisd en wachtten ons op in Troäs. 06Zulm zaailden wie dou doagen van Broden-zunder-gèst om wazzen oet Filippi vot en vief doag loater kwam we weer bie heur in Troäs. Doar brocht we zeuven doag deur. 07Dou we op eerste dag van week bie nkander kommen wazzen om t brood te breken, sprak Paulus mit heur. Hai haar in t zin om aanderdoags vot te goan. Zo bleef e aan middernaacht tou aan de proat. 08Nou braandden der hail wat lampen in bovenzoal, doar of wie bie nkander wazzen. 09Zo wer Eutychus, n jongkerel dij in vènsterbaank zat, stoadegaan daip bedwelmd dou Paulus aal mor deurpruit. Ainmoal bedwelmd, vuil e van daarde verdaipen ommeneden. Ze pakten hom op ... dood! 10 Mor Paulus kwam omdeel, vlijde zok op hom, sluig aarms om hom tou en zee: "Nait overstuur worden! Hai oamt nog." 11 Hai ging weer noar boven tou, brook t brood en at. Nog n haile tied ging e deur mit zien gesprekken, aan mörgen tou. Dou eerst ging e vot. 12 Dou huilen zai dij jong weer op ... leventeg! Dat monterde heur op, en gain luk beetje. 13 Wie wazzen al eerder aan boord goan en noar Assus zaaild. Doar zol we Paulus aan boord nemen. Zo haar e t regeld, omreden zulm wol e doar lopend hèn goan. 14 Dou e in Assus weer bie ons kwam, nam we hom aan boord en gingen noar Mitylene. 15 Aanderdoags voarden wie doar weer vandoan en kwammen tegen Chios over. Doags doarop stook wie over noar Samos. Nog n dag loater kwam we in Milete. 16 Paulus haar noamelk besloten Efeze verbie te voaren om gain tied in Asia te verlaizen. Hai dee ja zien best as t aaids meugelk was mit Pinkster in Jeruzalem te wezen. 17 Oet Milete vandoan stuurde hai ain noar Efeze tou dij vroagen mos of oldsten van gemainte kommen wollen. 18 Dou ze bie hom kommen wazzen, zee e tegen heur: "Ie waiten hou of ik mie altied bie joe holden heb, van eerste dag òf aan dat ik in Asia aan waal ging. 19 k Heb de Heer hail onderdoaneg daind, al kostte mie t troanen om wat of k te verduren kreeg deur aansloagen van Jeuden. 20 Ie waiten ook dat ik niks van wat of veur joe van nut wezen kon, achterholden heb. Nee, dat heb k joe aal verkundegd en leerd, in t openboar en bie joe thoes. 21 Jeuden en Grieken heb k aanzegd zok tou God te bekeren en in ons Heer Jezus te leuven. 22 En nou bin k, denk ter goud om, bonden deur de Gaist, onderwegens noar Jeruzalem zunder dat k wait wat of mie doar overkommen zel. 23 Allain let hillege Gaist mie van stad tot stad aanzeggen dat ze kloarstoan om mie in gevangenis te gooien en onder swoare drok te zetten. 24 Mor weerde van mien levent veur miezulm siever k haildaal vot. t Gaait ter ja om mien boan aan t èn tou te lopen. k Main, dainst òf te moaken dij k kregen heb van de Heer Jezus: t evengelie van God zien genoade mensken aan te zeggen. 25 Nou mout ie lustern: k wait dat gainent van joe dij k op mien raaizen t keunenkriek preekt heb, mie weeromzain zel. 26 Doarom verzeker ik joe op dizze aigenste dag dat ik gainain zien bloud aan mien handen heb. 27 Ik bin der ja nait veur votlopen joe God zien plan in zien gehail te verkundegen. 28 Denk goud om joezulm en om haile koppel. Hillege Gaist het joe ja aansteld as opzichters, om God zien gemainte te waaiden. Dij het hai, deur t bloud van zien aigen Zeun, in aigendom kregen. 29 k Wait, as k vot bin, zellen der vraide wolven bie joe insloepen dij koppel nait spoaren. 30 Alderdeegs oet joen aigen kring zellen lu noar veuren kommen dij verkeerde dingen verkundegen om leerlingen achter zok aan te kriegen. 31 Doarom mout ie wakker blieven en der aan denken hou of ik drij joar laank, dag en naacht, zunder opholden joe elk apaart mit troanen in ogen woarschaauwd heb. 32 Nou vertraauw k joe tou aan de Heer en aan zien genoadebosschop. Dij kin wat van joen levent moaken en joe aarvenis geven maank aal dijent dij e veur zok ofzunderd het. 33 Zulver of gold of klaaier van ain van joe, was mie t nait om te doun. 34 Ie waiten zulm wel: wat of k neudeg haar veur miezulm en veur lu dij bie mie wazzen, doar hebben dizze handen heur dainsten veur doan. 35 In ale opzichten heb k joe zain loaten dat je deur zo te schrippen swakke mensken helpen mouten en de Heer Jezus zien woorden in gedachten holden. Dij het ja zegd: 'Geven moakt gelokkeger as kriegen.'" 36 Dou e dit zegd haar, luit e zok op knijen valen en beedde mit heur altmoal. 37 Ze begunden altmoal slim te reren, vuilen Paulus om haals en gavven hom n doetje. 38 Benoam haren ze t ter stoer mit dat e zegd haar: "Ie zellen mie nait weer te zain kriegen." Dou brochten ze hom noar zien schip tou.

Handelingen van apostels 21


01Dou t ter aan tou was dat we ofvoaren zollen, mos we ons van heur lösscheuren. Wie voarden regelrecht noar Kos, aanderdoags noar Rhodos en doarvandoan noar Patara tou. 02Doar von we n schip dat oversteken zol noar Fenicië. Wie gingen aan boord en voarden òf. 03Dou we Cyprus in zicht kregen, luit we t aan bakboord liggen en zaailden deur noar Syrië. Dou ging we in Tyrus aan laand, omreden t schip mos doar zien loaden lözzen. 04Dou we doar leerlingen vonden haren, bleef we zeuven doag bie heur. Dij zeden tegen Paulus deur ingeven van de Gaist, hai zol nait aan boord goan en voaren noar Jeruzalem tou. 05Mor dou ons tied om was, ging we vot en raaisden wieder. Aalmoal, mit vraauw en kinder bie heur, brochten ze ons tou stad oet. Op t strand luit we ons op knijen valen en beedden. 06Dou nam we ofschaaid van nkander en gingen aan boord en zai gingen weer op hoes aan. 07Wie legden t leste stok van ons zeeraais òf oet Tyrus vandoan en kwammen in Ptolemaïs aan. Doar zee wie bruiers goidag en bleven ain dag bie heur. 08Aanderdoags ging we weer vot en kwammen in Caesarea. Doar ging we noar Filippus zien hoes tou. Hai was evengelist, ain van de zeuven. Bie hom kreeg we onderdak. 09Hai haar vaaier ongetraauwde dochters dij goave van profetie haren. 10 Dou we doar wat laanger touhuilen, kwam oet Judea n profeet, Agabus. 11 Dij kwam op ons òf, pakte Paulus zien raim, bon doar zien aigen handen en vouten mit vaast en zee: "Dit zegt hillege Gaist: 'Man van wèl of dizze raim is, zellen Jeuden in Jeruzalem net zo vastbinden, en zai zellen hom oetlevern aan haaidens.'" 12 Dou we dat heurden, drong wie en lu oet dij ploats ter bie Paulus op aan, hai zol nait noar Jeruzalem goan. 13 Paulus gaf beschaaid: "Wat dou ie toch zo te reren, dat moud mie in schounen zakken zol? Ik bin der ja kloar veur mie nait allenneg binden te loaten, mor alderdeegs te staarven in Jeruzalem veur de Heer Jezus zien noam." 14 Dou e zok toch nait beproaten luit, huil we der over op. "Wat of de Heer wil, mout gebeuren," zee we. 15 Dou dij doagen om wazzen, muik we ons raaisveerdeg en gingen op Jeruzalem aan. 16 Ook n poar leerlingen oet Caesarea gingen mit. Dij brochten ons bie Mnason oet Cyprus, n leerling van t eerste uur. Doar zol we te gast wezen. 17 Dou wie in Jeruzalem kwammen, ontvongen bruiers ons recht haartelk. 18 Aanderdoags ging Paulus mit ons noar Jakobus tou. Doar wazzen ale oldsten ook noar tou kommen. 19 Hai zee heur goidag en vertelde heur stok veur stok de doaden, dij God onder haaidens doan haar deur zien dainst. 20 Ieder bòt weer as ze t heurd haren, prezen ze God. Mor dou zeden ze tegen hom: "Ie zain, bruier, houveul doezenden geleuvegen der maank Jeuden binnen. Dij zitten der aalmoal achterheer dat wet noakommen wordt. 21 Nou is heur van joe verteld, ie zollen ale Jeuden dij maank haaidens touholden, leren zok van Mozes òf te keren. Ie zollen ja zeggen: 'Ie huiven joen kinder nait besnieden en olde gebruken nait aanholden.' 22 Hou staait t ter nou den bie? Ze zellen heuren dat ie kommen binnen, dat is n ding dat zeker is. 23 Dou doarom mor wat of wie joe zeggen: wie hebben hier vaaier man dij n gelofte op zok nomen hebben. 24 Neem heur mit, loat joe mit heur zuvern en betoal veur heur; den kinnen ze heur hoar ofknippen loaten. Ale mensken kinnen den zain dat ter niks van woar is van wat of heur over joe verteld is, mor dat ie joe ook aan wet holden. 25 Mor wat of haaidens aanbelangt dij geleuveg worden binnen, doarover heb we al in n braif ons oordail geven: zai mouten zok ontholden van wat of aan ofgoden ovverd is, van bloud, van vlaais van daaiern dij stikt binnen, en van onzedelkhaid." 26 Doags doarop nam Paulus dij manlu mit en luit zok mit heur zuvern. Dou ging e tou tempel in en doar gaf e aan houveul doagen of heur zuvern duren zol en tegen wat tied of t ovver veur elk van heur brocht worden zol. 27 Dou dij zeuven doag zowat om wazzen, zagen Jeuden oet Asia hom in tempel. Ze brochten aal t volk in rebulie en pakten hom beet. 28 "Help, Isrelieten!" raipen ze. "Dit is man dij overaal en aan elkenain n leer verkundegt dij schoa toubrengt aan t volk, aan wet en dizze stee, en nou het e ook nog Grieken in tempel brocht en dizze haailege stee schonden!" 29 Eerder haren ze ja Trofimus oet Efeze mit hom in stad zain en ze dochten, Paulus haar hom in tempel brocht. 30 Haile stad in opschudden! Der ontston n oploop van volk. Ze grepen Paulus en sleepten hom tou tempel oet. Op slag werden poorten sloten. 31 Dou ze hom ombrengen wollen, kreeg kommedant van bezetten bericht: hail Jeruzalem in rep en ruier! 32 Votdoalek luit e soldoaten en ofsieren aantreden en ging op heur òf. Dou zai kommedant en soldoaten zagen, schaaidden ze der gaauw mit oet Paulus te sloagen. 33 Kommedant kwam op hom tou, rekende hom in en luit hom mit twij kettens boeien. Hai vruig, wèl of dat was en wat of e doan haar. 34 Mor oet aal dat volk raip ain hom dit tou, aander dat. Deur dat keboal kon hai der nait achter kommen hou of t nou krekt zat. Hai luit hom noar kezèrn brengen. 35 Dou e aan trappens tou was, kwam t zowied dat e deur soldoaten droagen worden mos: zo slim drongen mensken op. 36 Aal t volk laip ja achter hom aan te roupen: "Vot mit hom!" 37 Dou Paulus in kezèrn brocht worden zol, zee e tegen kommedant: "Mag k joe es wat zeggen?" Hai zee: "Ken ie den Grieks? 38 Bin ie den nait dij Egyptenoar dij n zetje leden rebulie muik en mit dij vaaierdoezend rebuliemoakers noar woestijn trokken is?" 39 "Ik bin n Jeud oet Tarsus in Cilicië," zee Paulus, "börger van n stad dij der wezen mag. k Vroag joe toustemmen om t volk tou te spreken." 40 Dat kreeg e. Dou gaf Paulus dij nou boven aan trappens ston, n taiken en dou t rusteg worden was, sprak e heur tou in t Hebreeuws:

Handelingen van apostels 22


01"Bruiers en voaders, luster noar wat of ik nou tegen joe zeggen wil om mie te verdedegen." 02Dou ze heurden dat e heur in t Hebreeuws aantoalde, werden ze nog stiller. 03"Ik bin n Jeud," zee e, "in Tarsus in Cilicië geboren, mor in dizze stad grootbrocht; aan Gamaliël zien vouten streng opvud volgens ons olders heur wet. k Was net zo'n fanetieke aanhanger van God as ie nou binnen. 04Mensken van dizze Weg heb k achtervolgd totdat k ze doodmoakt haar. Ik pakte ze op en zette ze in t gevang, manlu en vraauwlu. 05Dat kin opperpriester van mie getugen en haile road van oldsten. Van heur kreeg k alderdeegs braiven mit veur mien raais noar bruiers in Damascus. Ik haar ja in t zin ook lu doar in boeien noar Jeruzalem tou te brengen. Den konden ze doar straft worden. 06Mor wat gebeurde der? Onderwegens dou k al stoef bie stad Damascus was, t was om mirregstied, omstroalde mie inains n fèl licht oet hemel. 07k Vuil op grond en heurde n stem tegen mie zeggen: 'Saul, Saul, woarom vervolgst doe mie zo?' 08k Antwoordde: 'Wèl bin ie, Heer?' 'Ik bin Jezus van Nazaret,' zee e. 'dijstoe vervolgst.' 09Dij bie mie wazzen, zagen t licht aal, mor heurden stem nait van wèl of mit mie pruit. 10 k Zee: 'Wat mout k doun, Heer?' 'Kom in t èn,' zee de Heer tegen mie, 'en goa noar Damascus tou. Doar zelst inlicht worden over ale opdrachten dijstoe oet te voeren hest.' 11 Vanwegens dat fèlle licht kon k niks meer zain. Doarom pakten lu dij bie mie wazzen mie bie haand om mie te laaiden. Zo kwam k in Damascus. 12 Nou was doar n zekere Ananias, dij vroom noar wet leefde. Hai ston bie ale Jeuden doar goud aanschreven. 13 Dij kwam noar mie tou en zee: 'Saul, bruier, kiek mie ais aan.' Op t aigenste ogenblik zag ik hom. 14 'Ons veurolders heur God,' zee e, 'het joe der veur oetzöcht om deur te kriegen wat of hai wil en de rechtveerdege te zain te kriegen en deur hom persoonlek aansproken te worden. 15 Ie mouten ja veur hom getuge wezen bie ale mensken van wat of ie zain en heurd hebben. 16 Nou den, wat zoes ie nog laanger? In de bainen, roup zien noam aan en loat joe deupen en joen zunden ofwasken.' 17 Dou k noar Jeruzalem weeromgoan was, gebeurde t onder t beden in tempel dat ik boeten miezulm ruik 18 en hom zag. Hai zee tegen mie: 'Moak dast votkomst! Gaauw hier tou Jeruzalem oet! Ze zellen ja toch nait aannemen wat ofstoe over mie vertelst.' 19 'Mor, Heer,' zee ik, 'lu hier waiten toch dat ik ter mien waark van muik overaal in sinagoges mensken dij in joe leufden, gevangen te zetten en òf te tiggeln. 20 Dou joen getuge Stefanus omhaals brocht wer, dat ik ter ook bie ston en t ter mit ains was en op klaaier paasde van lu dij hom doodmuiken?' 21 ' Goa op pad!' zee e. 'Ik wil die ja wied hiervandoan noar haaidens tousturen.'" 22 Aan dizze woorden tou bleven ze noar hom lustern. Mor dou begunden ze haard te roupen: "Moak hom van kaant! Zokkent is t levent nait weerd!" 23 Dou ze zo begunden te roazen, mit heur klaaier te gooien en stof in lucht te smieten, 24 gaf kommedant odder hom in kezèrn te brengen. Hai zee, ze zollen hom onder sloagen n verheur ofnemen. Den kon hai te waiten kommen om wat veur reden ze zo tegen hom tekeergingen. 25 Mor dou ze hom laankoet veurover trokken haren om hom mit raimen òf te tiggeln, zee Paulus tegen ofsier dij dainst haar: "Mag ie n Romaains börger wel giezeln en dat zunder dat e veroordaild is?" 26 Dou ofsier dat heurde, ging dij noar kommedant tou en brochde hom dat over. "Wat heb ie nou ommaans?" zee e. "Dij man is ja n Romaain!" 27 Kommedant op Paulus òf. "Heur es!" zee e, "bin ie n Romaain?" "Joa," zee dij. 28 Dou kommedant weer: "Mie het t nog n kaptoal kost dat börgerrecht te kriegen." "Mor ik," zee Paulus, "bin alderdeegs as Romaains börger geboren!" 29 Op slag huilen lu dij Paulus verheuren zollen, handen thoes. En ook kommedant begunde hom te kniepen nou e deurkregen haar dat e mit n Romaain te doun haar en dat e dij toch n zet vastholden haar. 30 Toch wol e wel ais persies waiten woar of e deur Jeuden van beschuldegd wer. Doarom luit e hom aanderdoags tou t gevang oethoalen. Opperpriesters en haile road gaf e odder bie nkander te kommen. Dou luit e Paulus doar ook hènbrengen en bie heur veurlaaiden.

Handelingen van apostels 23


01Paulus nam t Sanhedrin ais goud op. Dou zee e: "Bruiers, aan vandoag tou het mien optreden zo west, dat ik veur God n haildaal goud gewaiten heb." 02Dou gaf opperpriester Ananias lu dij noast hom stonden odder hom op mond te sloagen. 03"God zel joe sloagen," zee Paulus dou tegen hom, "witkaalkte muur! Ie zitten doar om volgens wet over mie recht te spreken en ondertussen geef ie tegen wet in, odder mie te sloagen." 04"Duur ie God zien opperpriester oet te schelden?" zeden omstanders tegen hom. 05Dou zee Paulus: "Dat wos ik nait, bruiers, dat hai opperpriester is. Der staait ja: 'Van n laaider van joen volk zel ie gain kwoad spreken.'" 06Nou wos Paulus, dat t aine dail bie Sadduceeërs en t aander dail bie Farizeeërs heurde. Doarom raip e in vergoadern: "Bruiers, ik bin n Farizeeër en heb bie Farizeeërs in leer west. Ik wor berecht om dat, doar of wie noar oetzain: dat doden opstoan." 07Mit dat e dat zee, kregen Farizeeërs en Sadduceeërs t mitnkander aan stòk. t Gezelschop kwam in twijen te liggen. 08Sadduceeërs zeggen ja dat ter gain opstanden is en dat ter gain engel of gaist bestaait. Mor Farizeeërs holden aan dij baaide leerstokken vaast. 09n Keboal dat t wer! n Stokkewat Farizeeërs kwammen in t èn en bleven mor volholden: "Wie kinnen niks verkeerds in dizze man vinden! En as ter nou n gaist wat tegen hom zegd het, of n engel?" 10 Dou t zo'n dikke roezie wer, wer kommedant baang dat ze Paulus verscheuren zollen. Dat hai gaf soldoaten odder ommeneden te kommen en hom gaauw tussen heur vandoan te hoalen en noar kezèrn te brengen. 11 Snaachts doarop kwam de Heer bie Paulus stoan en zee: "Hol moud! Net zo astoe Jeruzalem bosschop over mie op t haart bonden hest, zo mostoe dat ook in Rome doun." 12 Dou t dag wer, stoken Jeuden koppen bie nkander. Ze zeden: "Wie maggen vervlökt wezen as wie eten of drinken, veurdat wie Paulus ombrocht hebben!" 13 Meer as vatteg man deden aan dit komplöt mit. 14 Ze gingen noar opperpriesters en road tou en zeden: "Wie hebben n vluik over ons inroupen as wie eten of drinken zellen, veurdat wie Paulus doodmoakt hebben. 15 Nou mout ie mit t Sanhedrin, kommedant waiten loaten dat e Paulus bie joe brengen let. En den net doun of ie zien zoak beter onderzuiken willen. Wie binnen der kloar veur hom van kaant te moaken, veurdat e aankomt." 16 Mor zeun van Paulus zien zuster heurde van dizze hinderloag. Hai ging der op òf, laip kezèrn in en vertelde t aan Paulus. 17 Dij raip ain van ofsieren en zee: "Breng dizze jong noar kommedant tou. Hai het n bosschop veur hom." 18 Dij nam hom mit en brochde hom bie kommedant. "Arrestant Paulus het mie roupen," zee e, "en op zien verzuik breng k dizze jongkerel bie joe. Hai het joe wat te vertellen." 19 Kommedant pakte hom bie haand, nam hom apaart en zee: "Wat hestoe mie te zeggen, mien jong?" 20 Hai zee: "Jeuden hebben ofsproken joe te vroagen Paulus mörgen veur road te brengen. t Sanhedrin zol zo te reken naauwkeureger inlichtens over hom hebben willen. 21 Mor loat joe nait omproaten. Meer as vatteg man loeren op hom. Ze hebben n vluik over zok inroupen as ze wat eten of drinken, veurdat ze hom ombrocht hebben. Ze stoan alderdeegs al kloar en t wachten is allenneg op joen toustemmen." 22 Kommedant luit dij jongkerel goan mit opdracht: "Zeg tegen gain mensk dastoe mie dit verteld hest." 23 Dou zee e tegen twij ofsieren: "Zörg dat ter vanoavend van t daarde uur òf aan twijhonderd soldoaten kloarstoan om noar Caesarea te goan mit seuventeg man peervolk en twijhonderd bewoakers. 24 Zörg ook veur riepeerden om Paulus doar vaaileg mit noar goeverneur Felix te brengen." 25 Hai schreef n braif, dij zo steld was: 26 "Aan Zien Excellenzie goeverneur Felix. 27 Dizze man ruik in handen van Jeuden. Dou ze op t punt stonden hom omhaals te brengen, heb ik mit mien manschoppen ingrepen en hom ontzet, want ik heurde dat e Romaains börger was. 28 Omdat ik waiten wol woar of ze hom van beschuldegden, heb k hom veur heur Sanhedrin brocht. 29 Doar wer mie dudelk dat heur aanklacht ging om mismasserij over heur wet. Hai wer nait aankloagd van dingen doar of dood of gevangenisstraf op staait. 30 Dou der bie mie aangifte doan wer dat ter n aanslag op dizze man doan worden zol, heb k hom votdoalek noar joe tou brengen loaten. Ook aankloagers heb k waiten loaten dat ze heur bedenkens tegen hom bie joe indainen mouten. Holdt joe, Claudius Lysias. 31 Soldoaten huilen Paulus op zo as heur besteld worden was en brochten hom snaachts noar Antipatris. 32 Aanderdoags luiten ze t peervolk mit hom wiedergoan en gingen zulm noar kezèrn weerom. 33 Dou dijent in Caesarea aankommen wazzen, langden zai braif aan goeverneur over en zetten Paulus ook bie hom òf. 34 Goeverneur leesde braif. Dou vruig e hom, oet welke pervinzie of e was en vernam dat e oet Cilicië kwam. 35 "Ik zel joe verheuren," zee e, "zo gaauw as joen aankloagers hier aankommen binnen." Hai luit hom in Herodes zien pelaais opsloeten.

Handelingen van apostels 24


01Vief doag loater kwam opperpriester Ananias mit n stokkewat oldsten en avvekoat Tertullus. Zai dainden bie goeverneur n aanklacht tegen Paulus in. 02Dou dij veurroupen was, begunde Tertullus zien aanklacht mit dizze woorden: "Excellenzie! Ie zörgen der veur dat wie in ale vree leven kinnen. Deur joen veuroetzainde blik kommen hier n bult veraanderns doar ons volk wil van het. 03Dat wil we geern en bie elke gelegenhaid mit grode dankboarhaid erkennen. 04Mor k wil joe nait te laank opholden. Doarom verzuik ik joe, inschikkelk as ie binnen, ons aan te heuren. Wie zellen t kòrt moaken. 05Wie hebben noamelk vaststeld dat dizze man gewoonweg n pest is. Onder ale Jeuden in haile wereld moakt e rebulie. Hai is n veurman van pertij van Nazireeërs. 06Hai het alderdeegs perbaaierd ons tempel te schenden. Dou heb we hom grepen.f + Aander handschriften hebben hier: "Wie wollen hom ja noar ons wet berechten. 7 Mor kommedant Lysias is tussenbaaident kommen en het hom mit geweld ons tou handen oethoald. Hai het bevel geven dat aankloagers mor noar joe tougoan mozzen."f* 08As ie hom ondervroagen, kin ie zulm van hom gewoarworden hou of t zit mit aal dij dingen doar of wie hom van beschuldegen." 09Ook Jeuden luiten heur instemmen blieken. "Zo zit t," zeden ze. 10 Dou goeverneur hom mit n knik bedud haar dat e t woord nemen mog, ging Paulus der zo op in: "Ie spreken al joaren laank recht over dit volk. Dat wait k en doarom plaait ik vol goie moud veur mien zoak. 11 Ie kinnen ja noagoan dat t nog mor twaalf doag leden is dat ik weer in Jeruzalem kwam om God aan te beden. 12 Dat ik mit ain in diskuzzie was of n volksoploop veroorzoakte, doar hebben ze mie nait op trappaaierd: in tempel nait, in sinagoges nait, in stad nait. 13 Net zo min kinnen ze joe bewiezen overleggen van dat, doar of ze mie nou van beschuldegen. 14 Bekennen wil k joe dit: volgens dij Weg, 'sekte' nuimen zai t, op dij menaaier, dain ik ons veurolders heur God. Evenzogoud leuf ik ales wat of mit wet overainstemt en in profeten heur bouken staait 15 en verwacht ik van God t zulfde wat of dizze manlu hier ook verwachten doun: dat ter n opstanden van rechtveerdegen en onrechtveerdegen wezen zel. 16 Wat dat aangaait dou k, net zo goud as zai, mien best altied n zuver gewaiten te holden veur God en mensken. 17 Noa verschaaiden joar bin k hier weeromkommen om goaven òf te droagen aan mien volk en ovvers te brengen. 18 Doar zagen ze mie in tempel mit aan gaang dou k mie zuvern loaten haar. Der was gain sproake van mennegte of rebulie om mie tou. 19 Der wazzen wel n poar Jeuden oet Asia bie ... joa, ainlieks haren dij veur joe verschienen mouten om mie aan te kloagen, as ze wat tegen mie hebben. 20 Of loaten aans dizze manlu zulm zeggen aan wat veur misdoad zai mie schuldeg vonden hebben dou k veur Hoge Road ston. 21 Of t mos al om dij aine oetsproak goan dij k ter oet gooide dou k middenmaank heur ston: 'Over opstanden van doden stoa k vandoag veur joe terecht.'" 22 Dou besloot Felix, schoon dat e oardeg goud van Weg op hoogte was, heur zoak te verdoagen. "Zo gaauw as kommedant Lysias komt, zel k in joen zoak oetsproak doun," zee e. 23 Aan ofsier gaf e odder hom vaast te holden, mor onder licht arrest. Zien aigen volk mog e niks in weeg leggen as dij hom aargenswoar mit helpen wollen. 24 n Poar doag loater kwam Felix doar mit zien vraauw Drusilla. Dat was n Jeudske. Hai luit Paulus hoalen en lusterde noar wat of hai over t geleuf in Christus Jezus vertelde. 25 Mor dou e t ter over haar dat je rechtveerdeg leven mouten en joezulm onder bedwang holden en dat ter n oordail komt, kreeg Felix t benaauwd. "Goa mor eerst vot," zee e, "as mie t oetkomt, zel k joe wel weer hoalen loaten." 26 Ondertussen hoopte hai der op dat e geld van Paulus kriegen zol. Doarom luit e Paulus nog al gaauw ais bie zok kommen om mit hom te proaten. 27 Noa twij joar kreeg Felix as opvolger Porcius Festus. Om bie Jeuden in n goud bladje te kommen, luit Felix Paulus in t gevang zitten.

Handelingen van apostels 25


01Drij doag noa aankomst in zien pervinzie raaisde Festus van Caesarea noar Jeruzalem tou. 02Hier dainden opperpriesters en laaiders van Jeuden heur aanklacht tegen Paulus bie hom in. Zai verzöchten hom: 03"Wees zo goud Paulus noar Jeruzalem kommen te loaten." Dat was in Paulus zien noadail. Ze wazzen ja dounde n hinderloag op te zetten om hom onderwegens dood te moaken. 04Mor Festus zee: "Paulus blift in Caesarea gevangen. Ik goa doar zulm gaauwachteg weer hèn, 05loat joen laaiders mor mit mie mitgoan. Is ter den t ain of t aander aan man nait pluus den mouten ze hom mor beschuldegen." 06Hai bleef nait laanger bie heur as n dag of aacht, t mag ook tien wezen. Dou ging e noar Caesarea tou. Aanderdoags huil e rechtszitten en luit Paulus veur kommen. 07Dou e veur kommen was, gingen Jeuden dij oet Jeruzalem mitkommen wazzen, om hom tou stoan. Ze brochten n bult swoare aanklachten tegen hom in, mor konden ze nait bewiezen. 08Paulus ontstree heur dij. "Ik heb," zee e, "niks misdoan. Tegen Jeuden heur wet nait, tegen tempel nait, tegen kaaizer nait." 09Mor Festus wol bie Jeuden in n goud bladje kommen, dat hai zee tegen Paulus: "Wil ie wel noar Jeruzalem tou om doar op dizze punten deur mie berecht te worden?" 10 "t Is kaaizer zien rechterstoul woar of ik nou veur stoa," antwoordde Paulus, "en doar heurt oetsproak over mie doan te worden. Jeuden heb k niks misdoan. Dat wait ie aal zo goud! 11 Nou den, as k schuldeg bin en wat doan heb doar of doodstraf op staait, den verzet ik mie nait tegen t doodvonnes. Mor as ter niks van woar is van aal heur aanklachten tegen mie, den het gain mensk t recht mie aan heur oet te levern om heur heur zin mor te geven. Ik goa in hoger beroup bie kaaizer!" 12 Dou dee Festus, noa overleg mit t hòf, dizze oetsproak: "Op kaaizer heb ie joe beroupen, noar kaaizer zel ie tou." 13 n Poar doag loater kwammen keunenk Agrippa en Bernice in Caesarea om Festus welkom te haiten. 14 Dou ze doar toch wat laanger bleven, legde Festus Paulus zien zoak aan keunenk veur. "Felix," zee e, "het hier n gevangene achterloaten. 15 Dou ik in Jeruzalem kwam, hebben Jeuden heur opperpriesters en laaiders klachten tegen hom indaind. Ze wollen hebben, ik zol hom veroordailen. 16 Mor k heb tegen heur zegd: 't Is bie Romaainen gain gebruuk n persoon mor zo aan te doun wat of n aander hom tou wil. Wèl of beschuldegd wordt, mout eerst oog in oog mit zien aankloagers stoan en gelegenhaid kriegen zok tegen zo'n aanklacht te verweren.' 17 Nou, dou binnen ze mit hier noar tougoan. k Heb ter gain gras over gruien loaten, mor aanderdoags rechtszitten holden en odder geven dij man veur te laaiden. 18 Zien aankloagers gingen om hom tou stoan, mor kwammen nait mit n beschuldegen van ook mor ain van dij minne dingen doar of ik aan dochde. 19 Ze haren allenneg mor verschil mit hom over heur aigen godsdainst en over n Jezus, dij dood is en van wèl of Paulus beweerde dat e leeft. 20 k Was ter schoon mit aan hou of ik dizze zoaken onderzuiken mos. Doarom zee k: 'Wil ie wel noar Jeruzalem tou en doar hierover berecht worden?' 21 Mor dou Paulus in beroup ging om onder arrest te blieven totdat ons kaaizer vonnes wiezen zol, heb k odder geven hom onder arrest te holden tot ik hom noar kaaizer sturen kin." 22 "Ik zol zulm dij man ook wel ais heuren willen," zee Agrippa tegen Festus. "Mörgen," zee dij, "kin ie hom heuren." 23 Aanderdoags kwammen Agrippa en Bernice der mit n bult verteun aanzetten. Dou ze in geheurzoal goan wazzen mit hoge ofsieren en vernoamste lu van stad, wer Paulus op Festus zien odder veurlaaid. 24 Festus zee: "Keunenk Agrippa en aal aander gasten! Doar zain ie nou de man om wèl of Jeuden zok in Jeruzalem en hier massoal bie mie aandaind hebben. Ze verzekerden mit klem, hai mog nait laanger in leven blieven. 25 Nou haar k wel deurkregen dat e niks doan het doar of doodstraf op staait. Mor dou e zulm in beroup ging bie ons kaaizer, heb k besloten hom doar hèn te sturen. 26 Toch kin ik kaaizer niks over hom schrieven doar of e hòl aan het. Doarom heb ik hom veur joe brengen loaten, en benoam veur joe, keunenk Agrippa. Den wait ik noa dit onderzuik teminnent wat of k schrieven mout. 27 t Het, ducht mie, ja gain zin n gevangene te sturen zunder aan te geven, wat veur aanklachten tegen hom inbrocht binnen."

Handelingen van apostels 26


01Agrippa zee tegen Paulus: "t Woord is aan joe om veur joezulm te plaaiten." Dou stook Paulus zien haand oet en verweerde zok zo: 02"Dat ik over ale aanklachten dij Jeuden tegen mie inbrocht hebben, mie vandoag veur joe, keunenk Agrippa, verantwoorden zel, beschaauw k as n veurrecht. 03Ie binnen ja wonderwel op hoogte van ale zeden en striedvroagen onder Jeuden. Doarom verzuik ik joe mie geduldeg aan te heuren. 04Nou den: hou of mien levent van jongs òf aan west het, waiten ale Jeuden. t Het zok ja van begun òf aan ofspeuld maank mien volk, alderdeegs in Jeruzalem. 05Zai kennen mie al van vrouger en as ze willen, kinnen ze getugen dat ik leefd heb noar strengste richten van ons godsdainst, as Farizeeër. 06Nou wor ik hier berecht om hoop op wat of God aan ons veurolders beloofd het. 07Dat is nou krekt wat of ons twaalfstammenvolk hoopt te beleven deur hom onverdrutzoam dag en naacht te dainen. Dij hoop, keunenk, doar wor ik deur Jeuden om aankloagd! 08Woarom wil joen volk ter nait aan dat God doden opwekt? 09Mor nee, ik haar besloten fèl tegen Jezus van Nazaret zien noam tekeer te goan. 10 Dat dee ik den ook in Jeruzalem. Veul haailegen heb ik in gevangenizzen opsloten. Macht doarover kreeg k van opperpriesters. En as ze ombrocht worden zollen, heb ik mien stem doaraan geven. 11 Deur heur òf te stravven perbaaierde ik in ale sinagoges heur te dwingen God te vervluiken. Zo deurhèn vergraimd was k op heur, dat ik heur alderdeegs in steden boeten ons laand achternoa zat. 12 Zo raaisde ik n keer mit volmacht en opdracht van opperpriesters noar Damascus. 13 t Was om mirregstied, keunenk, dat k onderwegens n licht oet hemel zag. t Was fèller as zun en t omstroalde mie en mien raaisgenoten. 14 Altmoal vuil wie op grond. Dou heurde ik n stem in t Hebreeuws tegen mie zeggen: 'Saul, Saul, woarom vervolgst doe mie? t Komt haard aan, astoe kont tegen krub zetst.' 15 Ik zee: 'Wèl bin ie, Heer?' De Heer zee: 'Ik bin Jezus, dijstoe vervolgst. 16 Mor kom in t èn: moak dastoe weer aan loop komst! Doarom heb ik mie ja aan die zain loaten: om die te kaizen as knecht en getuge van wat ofstoe van mie zain hest en nog van mie te zain kriegen zelst. 17 Ik zel die doarbie oet handen holden van t volk en van haaidens doar of ik die noar tou stuur 18 om heur ogen open te moaken, dat ze zok van t duustern noar t licht toukeren en van Soatan zien macht noar God tou. Den worden heur zunden deurdoan en kriegen ze, deur in mie te leuven, n aarfdail maank mensken dij God veur zok ofzunderd het.' 19 Zo komt t, keunenk Agrippa, dat ik aan dit vizioun oet hemel nait ongeheurzoam west heb. 20 Mor eerst aan mensken in Damascus en Jeruzalem, en dou in t haile Jeudse laand en aan haaidens heb ik verkundegd, ze zollen van gedachten veraandern en zok noar God toukeren en den ook n levent laaiden doar of dij veraandern aan te zain is. 21 Dat is reden woarom of Jeuden mie in tempel grepen hebben en perbaaierden mie omhaals te brengen. 22 Mor God het mie hulpen. Zo kon ik t aan vandoag tou volholden en getugen aan klaain en groot. Doarbie zeg k aans niks as wat of profeten en Mozes zegd hebben dat gebeuren zol. 23 Dat is: dat Messias lieden mos en dat e as eerste van doden dij oet t graf opstoan, t licht verkundegen zol aan dit volk en aan aander volken." 24 Dou Paulus zok zo aan t verdedegen was, raip Festus haile haard: "Bist gek, Paulus! Aal dien geleerdhaid is die in kop sloagen!" 25 "Nee, excellenzie," zee Paulus, "ik bin nait gek, nikstervan! Ik zeg woarhaid en k wait wat of k zeg. 26 Keunenk wait hier ja van en k huif mie nait inholden as k tegen hom spreek. Ik kin ja nait leuven dat ain van dizze dingen aan hom verbiegoan is. Dit het zok ja nait aan t voutenèn ofspeuld. 27 Leuf ie profeten, keunenk Agrippa? Dat dou ie! Dat wait ik!" 28 Mor Agrippa zee tegen Paulus: "Denk ie dat t zo makkelk gaait mie te beproaten en n christen van mie te moaken?" 29 "Ik wol God wel beden," zee Paulus, "dat nait allenneg ie, mor aal dijent dij vandoag noar mie lustern doun, of t nou makkelk gaait of stoer, zo werden as ik bin. Mor den vanzulm zunder dizze kettens." 30 Dou kwam keunenk in t èn en goeverneur ook, mit Bernice en t haile gezelschop. 31 Dou ze tou zoal oetgingen, zeden ze tegen nkander: "Dizze man dut niks doar dood of gevangenisstraf op staait." 32 Agrippa zee tegen Festus: "Man haar al vrij wezen kind as e zok nait op kaaizer beroupen haar."

Handelingen van apostels 27


01Dou beslist was dat wie noar Itoalie ofvoaren zollen, wer Paulus mit n poar aander gevangenen overdroagen aan Julius, n kaptaain van n kaaizerliek reziment. 02Wie gingen aan boord van n schip oet Adramyttium dat kustploatsen van Asia aandoun zol, en voarden oet. Aristarchus, n Macedoniër oet Tessalonica, was bie ons. 03Aanderdoags ging we in Sidon aan laand. Julius behandelde Paulus haile geschikt. Dat hai gaf hom verlof zien vrunden op te zuiken om zok verzörgen te loaten. 04Dou we doarvandoan ofraaisd wazzen, voarden wie aan oostkaant van Cyprus langs, omreden wie haren t in wind op. 05Dou stook we over bie kust van Cilicië en Pamfylië langs en legden aan in Myra in Lycië. 06Doar von kaptaain n schip oet Alexandrië dat onderwegens was noar Itoalie. Doar luit e ons op overstappen. 07Verschaaiden doag schoot we nait veul op. Mit muite kwam we zudelk van Knidus. Doar zat wind ons zo tegen, dat we mor aan oostkaant van Kreta langs voarden, doar, woar of koap Salmone ligt. 08t Kostte ons muite doar langs te kommen. Mor zo kwam we den toch op n stee dij Schierhoavens hait. Doar dichtbie lag n stad, Lasea. 09Dou der zoveul tied mit hèngoan was en t voaren al gevoarlek wer, vasten was al verbie, woarschaauwde Paulus heur. 10 "Manlu," zee e, "zo as ik t bekiek, hoal we ons wat op haals as we wieder voaren. Den krieg we nait allenneg veul schoa aan loaden en schip, mor schait we ons levent ter ook bie in." 11 Mor kaptaain haar meer feduutsie in stuurman en schipper as in wat of Paulus zee. 12 Nou was dij hoaven nait geschikt om der te overwintern, dat mainsten stemden der veur doar mor weer vandoan te goan en te zain of ze nait in Feniks kommen konden en doar overwintern. Dat is n hoaven op Kreta dij open ligt noar t zuudwesten en noar t noordwesten. 13 Dou wind den ook, al was t mor swak, oet t zuden begunde te waaien, dochten ze: "Nou bin we woar of we wezen willen!" Dat ze lichtten t anker en zaailden zo dicht meugelk onder kust van Kreta langs. 14 Mor t duurde mor even dou kwam der n störmwind, dij doar Eurakylon hait, van t aailaand omdeel valen. 15 t Schip wer mitsleept en kon kop nait op wind holden, dat wie mozzen t opgeven en ons drieven loaten. 16 Dou we in lij van t aailandje Kauda kwammen, kon we mor naauw sloep te pakken kriegen. 17 Zai hiesden hom aan boord en sluigen as noodmoatregel koabels om t schip tou. Baang dat ze op de Syrte smeten worden zollen, huilen ze t tuug omdeel en luiten zok dou drieven. 18 Aanderdoags, dou störm ons slim tamtaaierde, zetten ze t ain en aander overboord. 19 Op daarde dag smeten ze aigenhandeg t scheepstuug in zee. 20 Dou der doagenlaank gain zun of steerns te zain wazzen en n swoare störm over ons hèn roazen bleef, was we in t leste ale hoop kwiet dat we t levent ter òf redden zollen. 21 Noar eten wer zuver nait toald. Mor dou ging Paulus tussen heur in stoan. "Manlu," zee e, "ze haren noar mie lustern mouten en nait van Kreta vandoan voaren. Den haren ze zok dizze tamtoatsie en dizze schoa spoaren kind. 22 Mor alderdeegs zo as t ter nou veur staait, road ik joe: loat moudveren nait hangen! Gainain van joe zel t levent ter bie verspeulen, bloots t schip gaait verloren. 23 Vannaacht kwam der ja n engel bie mie van God bie wèl ik heur en dij ik dain. 24 'Wees mor nait baang, Paulus!' zee e. 'Doe komst veur kaaizer. Dat mout! En most es heuren: ale lu dij mit die op dizze boot zitten, hest ter van God nog bie kregen.' 25 Doarom lu, hol moud! Ik neem ja van God aan dat t net zo goan zel as mie zegd is. 26 Wie mouten op ain of aander aailaand te laande kommen." 27 Dou vattiende naacht aanbroken was van dat we op Adrioatische Zee rondswaalkten, mainden metrozen midden in naacht dat ter laand in de buurt kwam. 28 Ze gooiden t lood oet: t bleek heur dat t doar twinneg voam was. n Èndje wieder deden ze t nog es: doar bleek t mor vieftien voam te wezen. 29 Baang dat ze wel ais op klippen lopen konden, gooiden ze van t achterschip òf vaaier ankers oet. Ze beedden of t gaauw dag worden mog. 30 Mor metrozen legden t ter op tou van t schip òf te kommen. Dat ze luiten sloep in zee deel, zo t haitte om aan veursteven ankers oet te brengen. 31 Dou zee Paulus tegen kaptaain en zien soldoaten: "As zai nait aan boord blieven, kin ie nait red worden!" 32 Dou kapten soldoaten taauwen van sloep deur en luiten dij in zee valen. 33 Zo laank as t nog duurde veurdat t licht worden zol, pittjede Paulus elkenain der tou aan toch wat te eten. "Nou al vattien doag," zee e, "zit ie mor aal mit n lege moag òf te wachten. Eten heb ie hail nait aan west. 34 k Road joe doarom aan wat te eten. Dat zel joen redden te goude kommen. Ie zellen der ja altmoal zunder n schram van òf kommen." 35 Dou e dit zegd haar, nam hai n brood, daankte God doar of ze altmoal bie wazzen, brook t, en begunde te eten. 36 Dou kregen ze altmoal weer moud en begunden ook te eten. 37 Mit mekoar was wie mit twijhonderdzesenseuventeg man aan boord. 38 Dou ze zok zat eten haren, muiken ze t schip lichter deur t koorn in zee te smieten. 39 Dou t dag wer, konden ze t laand doar of ze wazzen nait thoesbrengen. Wel zagen ze n inham mit n strand en ze onnaaierden t schip doar aan grond lopen te loaten, as t wol teminnent. 40 Ze kapten ankers en luiten ze in zee valen. Tougelieks muiken ze taauwen doar of t rouer mit vaast zat, lös, zetten fok op en stuurden veur wind aan op t strand òf. 41 Dou ze n zandbaank ruiken, luiten ze t schip ter op lopen. t Veurèn gruif zok ter daip in en bleef muurvaast zitten, mor t achterèn brook ter òf deur t geweld van golven. 42 Soldoaten wollen gevangenen dou doodmoaken: den kon gainain votswemmen en oetkniepen. 43 Mor kaptaain, dij Paulus t levent redden wol, stook doar n stòkje veur. Hai gaf odder, dat wèl of swemmen konden eerst overboord springen mozzen en aan laand zain te kommen; 44 en den aandern op planken of vrakholt. Zo belokte t dat ze altmoal beholden aan laand kwammen.

Handelingen van apostels 28


01Dou we beholden aan laand kommen wazzen, dou eerst vernam we dat t aailaand Malta haitte. 02t Volk doar haar t meroakel goud mit ons veur. Ze stoken brand in n grode stoapel holt en nammen ons altmoal in heur kring. Der kwam n bui over ons hèn en t was kold. 03Dou Paulus n bos dreug holt bie nkander zöcht haar en op t vuur smeet, kroop doar deur hetten n adder oet. Dij beet zok in Paulus zien haand vaast. 04Dou lu doar dat daaier aan zien haand hangen zagen, zeden ze tegen nkander: "Dij kerel is wis n moordenoar. Hai mag den oet zee red wezen, godin van gerechteghaid wol hom nait strieken loaten." 05Mor nee, hai schudde t daaier òf in t vuur en der kwam hom niks van over. 06En lu mor wachten dat e opdienen zol of mor zo dood deelvalen. Mor aal hou laank ze ook wachten deden, ze zagen niks biezunders mit hom gebeuren. Dou sluig heur mainen om en zeden ze: "Hai is n god!" 07Nou haar in omgeven van dij stee voogd van t aailaand, dij Publius haitte, n laandhoes. Dij gaf ons onderdak. Drij doag wer we doar let en zet. 08Nou trof t zo, dat Publius zien voader op bèr lag. Hai haar t slim te stellen mit koorzen en deurgang. Paulus ging tou zien koamer in en beedde, legde hom handen op en muik hom weer beter. 09Dou dat gebeurd was, kwammen ook aal aander lu van t aailaand dij kwoalen haren der op òf en luiten zok behandeln. 10 Ze gavven ons ook hail wat prezentjes. Dou we ofvoaren wollen, stopten ze ons tou doar of wie verlet om haren. 11 Noa verloop van drij moand ging we vot mit n schip dat op t aailaand overwinterd haar. t Kwam oet Alexandrië en haar Dioscuren as bougbeeld. 12 In Syracuse ging we aan laand en bleven der drij doag. 13 Dou lichtten wie t anker en voarden doarvandoan noar Regium. Deurdat n dag loater n zudewind opstook, was we in twij doag al in Puteoli. 14 Doar trof we bruiers aan, dij ons nuigden zeuven doag bie heur te blieven. Dou kwam we in Rome. 15 Doarvandoan wazzen bruiers, dij al van ons heurd haren, ons in muit kommen aan Forum Appii en Tres Tabernae tou. Dou Paulus heur zag, daankte hai God en kreeg weer moud. 16 Dou we in Rome aankommen wazzen, kreeg Paulus permizzie op zokzulm te wonen, mit soldoat dij op hom pazen mos. 17 Drij doag loater luit e vernoamste Jeuden van stad nuigen veur n vergoadern. Dou ze bie nkander kommen wazzen, zee e: "Bruiers, ik haar niks doan in t noadail van ons volk of van gebruken van ons veurolders. Toch hebben ze mie oet Jeruzalem vandoan as gevangene aan Romaainen oetleverd. 18 Dij hebben mie ondervroagd en wollen mie vrijloaten, omreden ik haar niks op mien gewaiten doar of doodstraf op staait. 19 Mor doar verzetten Jeuden zok tegen. Doarom mos ik wel in hoger beroup goan bie kaaizer. t Was nait dat ik mien volk aargenswoar van aan te kloagen haar! 20 Dat is zodounde reden woarom of ik joe roupen loaten heb. Ik wol joe even hebben om dat tegen joe te zeggen. t Is om wat of Israël verwacht, dat ik dizze boeien om heb." 21 Mor zai zeden tegen hom: "Wie hebben gain braiven over joe oet Judea kregen en der is hier ook gainain van bruiers aankommen dij wat verkeerds over joe overbrocht of zegd het. 22 Wel wil we geern joen opvattens heuren. Van dizze richten is ons ja bekend dat e overaal op tegenstand stöt." 23 Zai spraken n dag mit hom òf en kwammen dou mit nog meer man bie hom in t hoes doar of e te gast was. Mit klem gaf e heur n oetainzetten over God zien riek. Dou e t over Jezus haar, perbaaierde hai heur oet Mozes zien wet en oet Profeten te overtugen. Van smörgensvroug tot soavendsloat was e aan t woord. 24 Paardie lu luiten zok deur wat of e zee, overtugen, mor aandern wollen der nait aan. 25 Zunder t ains te worden, gingen ze oet nkander. Mor eerst mos Paulus nog ain woord kwiet: "Hillege Gaist haar t wel goud dou e deur profeet Jesaja tegen joen veurolders zee: 26 'Goa noar dit volk tou en zeg: "Aal hou of ie ook heuren zellen, begriepen zel ie t nait. Aal hou of ie ook kieken zellen, gewoarworden zel ie t nait. 27 Dit volk het ja swil op t haart kregen; heur oren haren t stoer mit heuren; heur ogen luiten ze dichtvalen; om t toch mor nait mit heur ogen gewoar te worden en t mit heur oren te heuren en t mit heur haart te begriepen en zok te bekeren. Den zol ik heur ja beter moaken."' 28 Denk ter den ook goud om: noar haaidens het God dizze bosschop van behold stuurd. Dij zellen der áál noar lustern."f + Aander handschriften hebben veur vers 29: "En dou e dit zegd haar, gingen Jeuden vot. Onder nkander vochten ze der nog n haile toer over deur."f* 30 Volle twij joar woonde Paulus in n hoes dat e zulm huurde. Altied draaide zien deur noar binnen tou as ter ain bie hom aanlaip. 31 Hail trankiel en zunder dat ter hom wat in weeg legd wer, verkundegde hai God zien riek en onderwees heur in ales wat of de Heer Jezus Christus aangaait.